گام پنتاتونیک چیست و روش استفاده از آن در گیتار و پیانو چگونه است؟

گام مورد نظر، گام پنتاتونیک است و در این راهنما، ما قصد داریم هر آنچه را که در مورد آن نیاز دارید، از ریشه‌هایش تا نحوه استفاده از آن در موسیقی خود، مورد بحث قرار دهیم.

دنیای گام‌ها پهناور و به نظر بی‌پایان است. از گام‌های ماژور تا گام‌های هارمونیک و کروماتیک، فکر کردن به اینکه چند گام را باید بدانیم، می‌تواند طاقت‌فرسا باشد. با این حال، در میان این فراوانی، گامی وجود دارد که به طور استثنایی چندکاره و کاربردی است – و تعجب‌آور است که این گام، گام ماژور نیست.

البته، در حالی که گام ماژور بدون شک اساسی و یکی از پرکاربردترین گام‌ها است، گام دیگری وجود دارد که از نظر مفید بودن از آن پیشی می‌گیرد. این گام طیف وسیعی از کاربردها را ارائه می‌کند و اغلب به عنوان سنگ بنای اکتشاف موسیقی در نظر گرفته می‌شود. با تسلط بر این گام، می‌توانید قفل بی‌شمار امکانات ملودیک را باز کرده و میلیون‌ها آهنگ را بنوازید.

گام پنتاتونیک چیست؟

برخلاف گام ماژور که از هفت نت تشکیل شده است، گام پنتاتونیک، همانطور که از نامش پیداست، تنها با پنج نت ساخته می‌شود. ساختار ساده آن، مزیت منحصر به فردی را در زمینه‌های مختلف موسیقی به آن می‌دهد.

سادگی و تطبیق‌پذیری گام پنتاتونیک، آن را به عنصری اساسی در ژانرهای مختلف از راک و بلوز گرفته تا جاز و موسیقی فولکلور سنتی تبدیل کرده است. ماهیت ذاتی همخوان آن، به بداهه‌نوازی ملودیک و هماهنگ سازی بدون زحمت اجازه می‌دهد.

علاوه بر این، با تعداد محدودی از نت‌ها، برای مبتدیان بسیار قابل دسترس‌تر است، در حالی که همچنان برای موسیقی‌دانان باتجربه، امکانات خلاقانه بی‌پایانی را ارائه می‌دهد.

دو نوع اصلی از گام پنتاتونیک وجود دارد:

1. گام پنتاتونیک ماژور
2. گام پنتاتونیک مینور

این گام‌ها با همتایان ماژور و مینور خود رابطه نزدیکی دارند و ما کمی بعد به آنها خواهیم پرداخت.

ریشه های گام پنتاتونیک

اگرچه گام پنتاتونیک به طور گسترده در موسیقی معاصر به کار می‌رود، اما دارای سابقه‌ای طولانی در عرصه موسیقی است. اکتشافات باستان‌شناسی به طور شگفت‌انگیزی نشان داده است که سازهای موسیقی با کوک پنتاتونیک قدمتی حدود ۵۰ هزار ساله دارند.

این نشان می‌دهد که گام پنتاتونیک هزاران سال است که جنبه‌ای اساسی از بیان موسیقی بوده است. علاوه بر این، رواج گام پنتاتونیک در دوره‌های مختلف موسیقی، حاکی از توسعه اولیه آن در موسیقی غرب است.

اشکال اولیه موسیقی مانند سرودهای گریگوری، ملودی‌های پنتاتونیک را در خود جای داده‌اند که بر حضور ماندگار آن تأکید می‌کند.

گام پنتاتونیک ماژور

بیایید با بررسی گام پنتاتونیک ماژور شروع کنیم. این گام ارتباط مستقیمی با گام ماژور دارد زیرا از همان نت‌ها، به جز دو استثنا تشکیل شده است. برای درک بهتر این رابطه، گام‌های ماژور را می‌توان با درجات یا اعدادی که نشان‌دهنده هر نت هستند، نشان داد.

برای مثال، به‌عنوان مرجع، گام سُل ماژور (G major) را در نظر بگیرید.

اختصاص دادن درجات یا اعداد به نت‌های گام سُل ماژور به ما این امکان را می‌دهد که نشان دهیم برای تشکیل گام پنتاتونیک سُل ماژور کدام درجات حذف می‌شوند.

در مورد گام پنتاتونیک سُل ماژور، درجات ۴ و ۷ را حذف می‌کنیم.

راه دیگری برای مفهوم‌سازی گام پنتاتونیک ماژور، در نظر گرفتن فواصل تشکیل‌دهنده آن است:

• تونیک (نت پایه)
• دوم ماژور
• سوم ماژور
• پنجم درست
• ششم ماژور

این فواصل، شخصیت متمایز گام پنتاتونیک ماژور را نشان می‌دهند و هنگام یادگیری و نواختن آن، دیدگاه مفیدی ارائه می‌دهند.

گام پنتاتونیک مینور

دومین گام پنتاتونیک ضروری که دانستن آن مهم است، گام پنتاتونیک مینور است. مشابه با گام پنتاتونیک ماژور، گام پنتاتونیک مینور با انتخاب پنج نت از گام مینور تشکیل می‌شود.

بیایید با کشف ساختار گام می مینور شروع کنیم.

دلیل انتخاب می مینور این است که می مینور، مینور نسبی سُل ماژور است، به این معنی که از تمام نت‌های مشابه تشکیل شده است، فقط به ترتیب متفاوتی چیده شده‌اند!

برای شروع، بیایید گام می مینور طبیعی را بنویسیم و درجات را به نت‌های آن اختصاص دهیم. 

هنگام ساختن گام پنتاتونیک می مینور از مینور طبیعی، درجات دوم و ششم را حذف می‌کنیم.

راه دیگر برای نزدیک شدن به گام پنتاتونیک مینور، در نظر گرفتن فواصل تشکیل‌دهنده آن است:

• تونیک (نت پایه)
• سوم مینور
• چهارم درست
• پنجم درست
• هفتم مینور

باز هم، این فواصل، صدای مشخص گام پنتاتونیک مینور را مشخص می‌کنند و چارچوب مفیدی برای درک و استفاده از ویژگی‌های ملودیک متمایز آن ارائه می‌دهند.

نحوه نواختن گام پنتاتونیک روی پیانو

حالا که درک بهتری از گام پنتاتونیک دارید، بیایید به چند نمونه از گام‌های پنتاتونیک دو نگاهی بیندازیم که می‌توان آن‌ها را روی پیانو نواخت:

نحوه نواختن گام پنتاتونیک روی گیتار

اگر گیتاریست هستید، در اینجا نحوه نواختن گام پنتاتونیک روی ساز خود را به شما آموزش می‌دهیم!

گام پنتاتونیک ماژور روی گیتار

هر وقت به گام پنتاتونیک ماژور روی گیتارم فکر می‌کنم، به سیستم CAGED فکر می‌کنم. احتمالا قبلاً در مورد سیستم CAGED شنیده‌اید، زیرا این یک روش محبوب است که گیتاریست‌ها برای پیمایش و تجسم شکل آکوردها، گام‌ها و آرپژها در سراسر فرت‌بورد از آن استفاده می‌کنند.

این سیستم چارچوبی را ارائه می‌دهد که پنج شکل اولیه آکورد باز دو (C)، لا (A)، سُل (G)، می (E) و ر (D) را به هم متصل می‌کند که به طور معمول با عنوان آکوردهای “CAGED” شناخته می‌شوند.

گیتاریست‌ها می‌توانند علاوه بر کمک آکوردی که این سیستم ارائه می‌دهد، از اشکال باکس سیستم CAGED برای نواختن گام‌های پنتاتونیک ماژور و مینور استفاده کنند.

برای مثال، شکل «می» را در نظر بگیرید. هنگامی که از اولین نت روی سیم می و شروع از فرت سوم شروع می‌کنید، گام سُل ماژور را می‌نوازید. این به عنوان یک مثال گویا از نحوه استفاده از سیستم CAGED برای پیمایش و نواختن گام‌های پنتاتونیک مختلف روی گیتار عمل می‌کند.

در نمودار بالا، می‌توانید اشکال مختلف CAGED را که می‌توانید برای نواختن گام پنتاتونیک ماژور در هر جایی از دسته گیتار استفاده کنید، مشاهده نمایید.

گام پنتاتونیک مینور روی گیتار

در مرحله بعد، گام پنتاتونیک مینور را روی گیتار داریم. رابطه‌ای نزدیک بین گام‌های ماژور و مینور وجود دارد. همانطور که اکنون می‌دانیم، می مینور به عنوان مینور نسبی سُل ماژور عمل می‌کند و نشان می‌دهد که آن‌ها سرکلید مشابهی دارند، از جمله وجود فا دیِز (F sharp).

در نتیجه، شکل‌هایی که برای گام پنتاتونیک ماژور استفاده می‌شوند، می‌توانند برای گام پنتاتونیک مینور نیز به کار گرفته شوند. با این حال، موقعیت نت‌های پایه متفاوت خواهد بود.

برای مثال، اگر به شکل «می» برای گام پنتاتونیک مینور نگاه کنیم، از نت پایه شروع می‌شود. اگر این شکل را از فرت پنجم شروع کنیم، گام لا مینور را می‌نوازیم.

تفاوت اصلی که می‌شنوید فقط به این بستگی دارد که کدام نت به عنوان تونیک عمل می‌کند.

ترانسپوز گام پنتاتونیک

ترانسپوز (جابجایی) یک گام شامل انتقال آن به موقعیت دیگری است، در حالی که فواصل حفظ شده و صدای متمایز گام نیز نگهداری می‌شود.

برای مثال، اگر ملودی‌ای را در گام پنتاتونیک دو ماژور (C major) یاد گرفته‌اید، اما خواننده شما در رسیدن به نت‌های پایین‌تر مشکل دارد، ممکن است لازم باشد آن را به کلید (Key) بالاتری منتقل کنید تا با محدوده صوتی او مطابقت داشته باشد.

با انجام این کار، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که ملودی دست نخورده باقی می‌ماند و در عین حال برای خواننده قابل دسترس‌تر می‌شود. در حالی که ترانسپوز کردن ممکن است مانند یک هنر پیچیده به نظر برسد، اما در واقع کاملاً ساده است.

نکته کیدی، درک فواصل بین هر نت درون یک گام است که به شما امکان می‌دهد نت‌ها را جابجا کنید و در عین حال جایگاه مناسب آن‌ها را بر اساس این فواصل حفظ کنید. این فرآیند ساده است – شما هر نت از گام را به همان فاصله‌ای که نت اولیه جابجا شده، حرکت می‌دهید.

بنابراین، برای مثال، اگر از دو ماژور پنتاتونیک به می بمل ماژور پنتاتونیک ترانسپوز می‌کنید، و دو را به اندازه یک سوم مینور بالا برده‌اید، همین فاصله را روی نت‌های باقیمانده اعمال می‌کنید. در نتیجه، نت رِ به فا، نت می به سُل و به همین ترتیب بالا می‌رود و یکپارچگی فواصل گام در طول ترانسپوز حفظ می‌شود.

نحوه استفاده از گام پنتاتونیک

از آنجایی که نت تونیک کیفیت گام را تعیین می‌کند، گام‌های پنتاتونیک ماژور و مینور را می‌توان به ترتیب در همان زمینه‌های موسیقی که از گام‌های ماژور و مینور طبیعی استفاده می‌شود، به کار برد.

با این حال، تطبیق‌پذیری گام‌های پنتاتونیک فراتر از این زمینه‌های آشنا گسترش می‌یابد و امکانات دیگری را ارائه می‌دهد که با گام‌های ماژور و مینور طبیعی به راحتی قابل دسترسی نیستند.

برای شروع، شما با محبوبیت گسترده گام پنتاتونیک در سبک راک و بلوز مواجه خواهید شد. این گام سازگاری قابل توجهی با عناصر مختلف موسیقی دارد و به طور استثنایی با گام‌های ماژور، گام‌های مینور، آکوردهای هفتمِ دومینانت، مُدهای کلیسایی و موارد دیگر هماهنگ می‌شود.

استفاده از گام پنتاتونیک برای تکنوازی روی پراکندگی‌های آکورد در موسیقی راک کاملاً مرسوم است، بنابراین اگر یک نوازنده مبتدی هستید که می‌خواهید به سرعت وارد بداهه‌ تکنوازی راک شوید، این گام می‌تواند یک ابزار فوق‌العاده ارزشمند باشد.

قابل توجه است که گام پنتاتونیک مینور نقشی ضروری در بداهه‌نوازی بلوز ایفا می‌کند و به دلیل تطبیق‌پذیری و نواختن نسبتاً آسان، اغلب در مراحل اولیه به گیتاریست‌های مبتدی آموزش داده می‌شود.

بیایید به چند دلیل برای اینکه چرا ممکن است از گام پنتاتونیک استفاده کنیم نگاهی بیندازیم:

بداهه‌نوازی 

گام پنتاتونیک را نه تنها می‌توان به طور مؤثر روی پراکندگی‌های آکورد ماژور، بلکه بر روی مینور و همچنین پراکندگی‌های کلاسیک بلوز ۱۲ تایی نیز به کار برد. با مجموعه‌ای از نت‌های همخوان، صدایی دلنشین را هنگام اعمال در طیف وسیعی از زمینه‌های موسیقی از خود نشان می‌دهد.

نواخت‌پذیری

زمانی که الگوهای خاص گام پنتاتونیک را روی فرت‌بورد و صفحه کلید خود به خاطر بسپارید، توانایی جابجایی آن‌ها به هر کلیدی را به راحتی به دست می‌آورید. با انجام این کار، انعطاف‌پذیری بالایی در استفاده از گام پنتاتونیک به دست می‌آورید.

نواختن بر اساس مُد

اگر قبلا به کاوش در تئوری موسیقی پرداخته‌اید، به احتمال زیاد در مورد مُدها (Modes) شنیده‌اید. مُدها برای مبتدیان ممکن است کمی پیچیده به نظر برسند، بنابراین برای درک بهتر آن‌ها توصیه می‌کنم مقاله ما در مورد مُدهای موسیقی را مطالعه کنید.

در بحث ما در مورد گام پنتاتونیک، مُدهای کلیسایی را می‌توان به دو دسته ماژور و مینور طبقه‌بندی کرد.

مُدهای ماژور شامل:

• ایونین (Ionian)
• لیدین (Lydian)
• میکسولیدین (Mixolydian)

هستند که همگی درجات گام ۱، ۲، ۳، ۵ و ۶ را به اشتراک می‌گذارند، در حالی که مُدهای مینور شامل:

• دورین (Dorian)
• فریژیان (Phrygian)
• ایولین (Aeolian)
• لوکریَن (Locrian)

هستند.

هر یک از مُدهای ماژور، یک گام پنتاتونیک ماژور را در ساختار خود جای داده است که گام پنتاتونیک ماژور را به انتخابی ایده‌آل برای آهنگسازی، بداهه‌نوازی یا نواختن روی پلتفرم‌های پشتیبان مُدال تبدیل می‌کند.

از ماهیت نشاط‌آور آن بهره‌مند شوید

مشابه با گام ماژور متداول، گام پنتاتونیک ماژور به دلیل کیفیت دلنشین و مثبت خود شهرت دارد. ساختار آن بر فواصل خوش‌صدا، به ویژه فواصل ماژور، متمرکز است که عموما با حس مثبت، پیروزی، شادی و … مرتبط هستند.

در تضاد با فواصل مینور تیره‌تر و محدودتر، گام پنتاتونیک ماژور عمدا از فواصل ناهماهنگ اجتناب می‌کند و در نتیجه منجر به یک شخصیت موسیقیایی شاد و خوش‌بینانه می‌شود.

البته، ذکر این نکته ضروری است که اگرچه در گام پنتاتونیک ماژور، مینور سوم (Minor 3rd) وجود دارد، اما در صورت استفاده محتاطانه، می‌تواند در بخش خاصی از گام برای برانگیختن فضایی تیره‌تر یا غم‌انگیزتر نقش داشته باشد.

با این حال، در مجموع، گام پنتاتونیک ماژور عمدتاً تُنالیته‌ای سرشار از شادی را ساطع می‌کند.

از آکوردهای ماژور و مینور درون آن استفاده کنید

در حالی که استفاده صرفاً از گام پنتاتونیک برای ساخت الگوهای هارمونیک رایج نیست، ممکن است مواردی وجود داشته باشد که بخواهید صرفاً با تکیه بر این گام، هارمونی خود را ایجاد کنید.

البته، ماهیت ذاتی گام پنتاتونیک، با حذف برخی فواصل، می‌تواند شکل‌گیری آکوردهای ماژور سنتی را کمی پیچیده کند. این بدان معناست که شما باید برای پیمایش فرآیند هماهنگ سازی و رعایت محدودیت‌های گام پنتاتونیک، رویکردی محتاطانه و خلاقانه داشته باشید.

به عنوان مثال، در گام پنتاتونیک ماژور، تنها یک آکورد ماژور کامل پیدا خواهید کرد، که همان تونیک است. بنابراین، در کلید دو ماژور، این معادل با آکورد دو ماژور (دو-می-سُل-[C-E-G]) است که می‌تواند انتخابی قدرتمند برای حل کردن پراکندگی‌های آکورد باشد.

یکی از جنبه‌های جالب گام پنتاتونیک این است که در مقایسه با آکوردهای ماژور، تعداد بیشتری آکورد مینور را در خود جای داده است. به عنوان مثال، در کلید دو، می‌توانید یک آکورد می مینور جزئی با نت‌های می و سُل، و همچنین یک آکورد لا مینور کامل با نت‌های لا، دو و می تشکیل دهید.

استفاده از این آکوردهای مینور، روشی عالی برای افزودن عمق و غنا به هارمونیک هر قطعه‌ای است که از گام پنتاتونیک ماژور استفاده می‌کند.

استفاده از ناهماهنگی (دیسونانس) آن

در حالی که پایبندی صرف به گام پنتاتونیک ماژور برای ساخت سری های هارمونیک ممکن است همیشه نتایج مطلوبی به همراه نداشته باشد، مهم است که بدانیم ماهیت مقیاس های پنتاتونیک در سادگی آنها نهفته است.

با وجود ماهیت ساده‌شان، این گروه‌های منتخب نت می‌توانند منجر به برخی آکوردهای دیسونانت نسبتاً تند و تیز شوند.

من عاشق پذیرفتن عناصر غیرمتعارف در موسیقی هستم و گاهی اوقات خروج از انتظارات هارمونیک سنتی در گام پنتاتونیک ماژور، اغلب منجر به پراکندگی‌های آکورد منحصر به فرد و جذاب می‌شود.

برای مثال، می‌توانید ترکیبی از نت‌های دو، ر و می را با هم بنوازید تا یک آکورد آکورد ناهماهنگ و خشن ایجاد کنید، یا نت‌های می، سل و لا را برای به دست آوردن یک آکورد می سوسپند چهارم کنار هم قرار دهید.

اگر واقعاً احساس جسارت می‌کنید، حتی می‌توانید سعی کنید هر پنج نت گام پنتاتونیک را همزمان بنوازید! اگرچه این آکوردهای خوشه‌ای در ابتدا کمی عجیب به نظر می‌رسند، اما به دلیل نبود نیم‌پرده و تریتون (سه پرده)، جازگونه‌ بودن متمایزی دارند.

نزدیک شدن به هارمونی پنتاتونیک از این دیدگاه، روشی عالی برای برجسته کردن ارزش ذاتی آن است، به جای اینکه صرفاً به تریاد های (سه صدایی) ناقص و ناتمام تکیه کنید. با کاوش در صدادهی‌های آکورد غیرمتعارف و پذیرش دیسونانس در گام پنتاتونیک، برخی از امکانات موسیقیایی پنهان و شگفت‌انگیز را کشف خواهید کرد.

چگونه گام پنتاتونیک را تمرین کنیم

حالا سوال این است که چگونه به گام پنتاتونیک عادت کنیم؟

برای شروع تمرینات زیر را پیشنهاد می‌کنم:

گام ۱: به خاطر سپردن گام‌های پنتاتونیک

اولین کاری که باید انجام دهید، ایجاد درک محکمی از گام پنتاتونیک مینور و به خاطر سپردن کامل آن است. این گام را در بافت تونالی به کار ببرید و آن را در هر دو کلید ماژور و مینور با استفاده از گام پنتاتونیک مینور نسبی بنوازید.

شما باید زمان قابل توجهی را صرف تمرین و آشنایی با این گام کنید، زیرا قادر خواهید بود از آن در زمینه‌های ظاهراً بی‌پایانی استفاده کنید.

گام ۲: به کارگیری گام پنتاتونیک مینور در زمینه بلوز

گام پنتاتونیک مینور، صدای اصلی موسیقی بلوز است و با به کارگیری آن در این زمینه، با سبک بلوز که یکی از سبک های موسیقی است، آشنایی بیشتری پیدا خواهید کرد.

برای انتخاب گام پنتاتونیک مینور مناسب، ابتدا کلید قطعه بلوزی که در حال نواختن یا بداهه‌نوازی روی آن هستید را مشخص کنید. سپس می‌توانید نت پایه (تونیک) کلید را روی ساز خود پیدا کنید که به عنوان نقطه شروع گام پنتاتونیک شما عمل می‌کند.

بنابراین، برای مثال، اگر در کلید می مینور هستید، باید از نت پایه “می” شروع کرده و از گام پنتاتونیک می مینور استفاده کنید. چیزی که به شدت توصیه می‌کنم، آزمایش و افزودن “نت‌های آبی” در طول بداهه‌نوازی است.

نت‌های آبی در گام‌های بلوز، معادل پنجم و سوم بمل تخت هستند. این نت‌ها برای افزودن صدای متمایز بلوز به نوازندگی شما بسیار عالی هستند.

اگر گیتار می‌نوازید، می‌توانید موقعیت‌ها و الگوهای مختلف گام پنتاتونیک مینور را روی فرت‌بورد کاوش کنید، زیرا این کار به شما کمک می‌کند تا طیف وسیع‌تری از نت‌ها را پوشش دهید و ایده‌های ملودیک متنوعی خلق کنید.

به شدت توصیه می‌کنم برخی از پراکندگی‌های آکورد رایج بلوز، مانند بلوز ۱۲ تایی را برای تمرین پیدا کنید. هنگامی که تسلط بیشتری بر نواختن گام‌های پنتاتونیک در موقعیت‌های مختلف به دست آوردید، می‌توانید با ریتم‌های متفاوت، انتخاب نت‌های گوناگون و ایده‌های بداهه‌نوازی برای توسعه سبک بلوز شخصی خود، آزمایش کنید.

گام ۳: تمرین گام‌های پنتاتونیک صعودی و نزولی

برای خروج از الگوهای تکراری و خلق فراز یا جمله ها و ملودی‌های جالب‌تر، باید بتوانید گام پنتاتونیک را به صورت صعودی (Ascending) و نزولی (Descending) بنوازید.

همانطور که حرکت به بالا و پایین را تمرین می‌کنید، با الگوهای ریتمیک مختلف آزمایش کنید. سعی کنید با چنگ نت های یک چهارم مساوی، ریتم‌های سینکوپ یا حتی تریپلِت بنوازید. استفاده از ریتم‌های مختلف، روشی عالی برای تقویت مهارت‌های ریتمیک شماست.

گام چهارم: فراتر رفتن از گام پنتاتونیک

وقتی نوازندگی نوازندگان حرفه‌ای را تماشا می‌کنید، اغلب نمی‌بینید که آن‌ها قدم به قدم گام‌ها را اجرا کنند. اگر چنین می‌کردند، بعد از مدتی بسیار یکنواخت می‌شد. در عوض، آن‌ها با پرش از سیم‌ها یا کلیدهای مختلف، روش‌های منحصربه‌فردی برای شکستن محدودیت گام‌ها پیدا می‌کنند.

به عنوان مثال: اگر سازهای زهی می‌نوازید، می‌توانید با پرش از سیم‌ها، گام پنتاتونیک را تمرین کنید تا مهارت حرکت روی سیم‌ها و چابکی انگشتانتان را بهبود بخشید.

به طور مشابه: می‌توانید به فواصل مختلفی درون گام پنتاتونیک جهش کنید. برای نمونه، می‌توانید گام را از نت پایه شروع کنید، سپس به اکتاو یا دیگر نت‌های فواصل درون گام بپرید.

فراتر از گام پنتاتونیک

در حالی که گام پنتاتونیک ابزاری ساده و موثر برای ساخت موسیقی عالی است، تکیه صرف بر آن برای کل آهنگ می‌تواند منجر به کمبود تنوع و یکنواختی موسیقی شما شود.

البته، بسیاری از آهنگ‌های محبوب در جدول پرفروش‌ها به شدت بر کاربردهای ابتدایی گام پنتاتونیک تکیه می‌کنند که در دوزهای کم می‌تواند موثر باشد.

با این حال، به دلیل استفاده گسترده از این گام، فواصل درون آن ممکن است تکراری به نظر برسند.نکته‌ای که می‌خواهم در اینجا به آن اشاره کنم این است که صرفاً به گام‌های پنتاتونیک تکیه نکنید. هنگامی که آن را درک کردید، به طور محدود از آن استفاده کنید. به خودتان آزادی ترکیب فواصل از سایر گام‌های ماژور و مینور را بدهید.

این کار باعث می‌شود تا موسیقی شما برای شنوندگان متنوع و جذاب باقی بماند و از تکراری یا قابل پیش‌بینی شدن آن جلوگیری کند.

مثال:

فرض کنید که یک آشپز فقط از یک چاشنی برای تمام غذاهای خود استفاده می‌کند. در حالی که این چاشنی می‌تواند خوشمزه باشد، اما استفاده مداوم از آن منجر به یکنواختی و عدم تنوع در طعم غذاها می‌شود.

به طور مشابه، یک نوازنده که فقط از گام‌های پنتاتونیک برای آهنگسازی استفاده می‌کند، ممکن است با مشکل یکنواختی و عدم تنوع در موسیقی خود مواجه شود.

اضافه کردن گاه‌به‌گاه یک نیم‌پرده به موسیقی می‌تواند اثر احیا کننده‌ای بر آن داشته باشد. و نه، فراتر رفتن از گام‌های پنتاتونیک باعث نمی‌شود موسیقی شما غیرقابل دسترس یا فاقد تونالیته به نظر برسد. در عوض، حتی چیزی به سادگی این تغییر ظریف می‌تواند روح تازه‌ای به آهنگ‌های شما بدمد و آن‌ها را برای گوش دادن بسیار جالب‌تر کند.

با در نظر گرفتن همه این موارد، حتی با استفاده از تطبیق‌پذیری گام‌های پنتاتونیک، می‌توانید به طیف وسیعی از امکانات موسیقایی دست پیدا کنید و دانش خود را به عنوان یک نوازنده گسترش دهید.