تفاوت کنترباس و ویولنسل؛ چه چیزی این دو ساز را متفاوت می کند؟

هر دوی این سازها در همه جای موسیقی کلاسیک غربی شنیده می شنود. اما تفاوت کنترباس و ویولنسل در چیست؟ اگرچه این دو ساز ظاهری شبیه به هم دارند، اما تفاوت کنترباس و ویولنسل در نقش های موسیقایی بسیار متفاوت آنها است، و اگر شما نواخته شدن آنها را در کنار هم بشنوید، هرگز یکی را با دیگری اشتباه نمی گیرید. این مقاله تفاوت های کلیدی کنترباس و ویولنسل – از جمله صدا، نحوه کوک‌ و سبک‌های نوازندگی آن‌ها – را بیان می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه این دو ساز یکدیگر را در ارکسترهای سراسر جهان تکمیل می‌کنند.

مواردی که باید بدانید:
* ویولنسل و کنترباس از اعضای خانواده ویولن هستند که شامل ویولن و ویولا نیز می شود.
* ویولنسل ها دارای محدوده تنور (C2 – A5) هستند، در حالی که کنترباس ها محدوده باس دارند (E1 – G4). ویولنسل ها در یک پنجم کوک می شنود، در حالی که کنترباس ها در یک چهارم کوک می شوند.
* کنترباس ها بزرگتر و سنگین تر از ویولنسل هستند. نوازندگان کنترباس معمولاً باید در حین نواختن بایستند تا بتوانند به تمام نت ها دسترسی داشته باشند، اما ویولنسل را می توان به راحتی به صورت نشسته نواخت.
* ویولنسل ها نقش های متنوع تری را در موسیقی نسبت به کنترباس ایفا می کنند. شما اغلب ویولنسل ها را به صورت تک نوازی و درحال نواختن ملودی ها می‌شنوید، در حالی که کنترباس‌ها معمولاً در پس‌زمینه هستند.

1 . هردو ساز ویولنسل و کنترباس از اعضای خانواده ویولن ها هستند.

هر دوی این سازها نظیر ویولن و ویولا ساخته شده اند و به طور مشابه نواخته می شوند. ویولنسل و کنترباس، هردو دارای یک دسته، بدنه توخالی و چهار سیم هستند که توسط یک پل نگهداری می شوند. برای انتخاب نت‌ها، نوازندگان سیم ‌ها را روی صفحه انگشت گذاری فشار می‌دهند – نوار تیره‌ای از چوب که روی دسته ساز قرار دارد. آن‌ها سپس با دست راست بر روی سیم ها آرشه می کشند، مضراب و زخمه می زنند و صداهایی تولید می‌کنند که توسط بدنه چوبی ساز تقویت می‌شوند.
* هر دو ساز با نام های دیگری نیز شناخته می شوند. ویولنسل با عنوان چلو نیز شناخته می شود و ساز کنترباس گاهی اوقات به عنوان دوبل باس نامیده می شود.

2 . یک تفاوت کنترباس و ویولنسل در محدوده صدای آنها است.

ویولنسل دارای محدوده صدای زیرتری نسبت به کنترباس است و کنترباس دارای محدوده صدای بم تری است. به طور خاص، ویولنسل می‌تواند نت‌های C2 – A5 را بنوازد، که به آن محدوده‌ای کمتر از پنج اکتاو می‌دهد. کنترباس می تواند نت های E1 – G4 را بنوازد، که به آن محدوده ای بیش از 3 اکتاو می دهد.
* صدای ویولنسل که شامل محدوده تنور است، تقریباً معادل صدای آواز فردی مرکوری خواننده است. بری وایت، نوازنده R&B که به خاطر صدای عمیق خود مشهور است، در یک محدوده باس آواز خواند و صدای ساز کنترباس نیز در این محدوده قرار دارد.
* ویولنسل، کنترباس و سایر سازهای زهی می توانند دامنه خود را با استفاده از هارمونیک افزایش دهند. این تکنیک شامل لمس ملایم یک سیم (اما نه فشار دادن آن)، زخمه زدن یا آرشه کشی بر روی آن، و ایجاد صدای زیرتر است که لحن متفاوتی دارد.

3 . دیگر تفاوت کنترباس و ویولنسل، در اندازه های آنها است.

کنترباس ها بسیار بزرگتر و سنگین تر از ویولن سل ها هستند. یک کنترباس با اندازه کامل تقریباً 1.8 متر (6 فوت) بلندی دارد و در پهن ترین نقطه آن، عرض این ساز به 66 سانتی متر (26 اینچ) می رسد. وزن آنها نیز به 11 کیلوگرم (25 پوند) می رسد. از سوی دیگر، یک ویولنسل با اندازه کامل، تنها 1.5 متر (5 فوت) قد دارد و عرض پهن ترین نقطه آن، 43 سانتی متر (17 اینچ) است. بیشتر ویولنسل ها کمتر از 3.6 کیلوگرم (8 پوند) وزن دارند.
* بسیاری از نوازندگان برای محافظت از سازهای خود، کنترباس و ویولنسل را در کیف (کیس) های بزرگ حمل می کنند. بسته به ساخت و کیفیت، یک کیف ویولنسل یا کنترباس می تواند بسیار بزرگ باشد و وزن آن – بدون احتساب ساز داخل – بین 9 تا 18 کیلوگرم (20 تا 40 پوند) یا بیشتر باشد!

4 . تفاوت کنترباس و ویولنسل در نحوه کوک آنها نیز مشهود است.

ساز ویولنسل در یک پنجم کوک می شود، در حالی که ساز کنترباس در یک چهارم کوک می شود. به طور خاص، چهار سیم ویولنسل معمولاً روی (از چپ به راست) C2، G2، D3، A3، از پایین ترین (زیرترین) به بالاترین (بم ترین) کوک می شوند. هر نت با یک “پنجم درست” از دیگری جدا می شود که برابر با هفت نیم گام است. در همین حال، چهار سیم کنترباس به صورت E1، A1، D2، G2 از پایین ترین (زیرترین) به بالاترین (بم ترین) کوک می شوند. هر نت با یک “چهارم درست” از دیگری جدا می شود که برابر با پنج نیم گام است.
* کوک متفاوت به این معنی است که نوازندگان باید انگشتان خود را برای رسیدن به یک نت‌ خاص روی کنترباس، متفاوت از همان نت‌ روی ویولنسل حرکت دهند و برعکس.
* یک “نیم گام” برابر با هفت کلید در پیانو است. بنابراین به عنوان مثال، سیم دوم یک ویولن سل، G2، به اندازه هفت کلید پیانو بالاتر از سیم اول، C2 قرار دارد.

5 . ویولنسل ها صدای شیرینی دارند و به صورت تکنوازی هم اجرا می شوند، اما کنترباس‌ها معمولاً به این صورت نیستند.

ویولنسل اغلب روی کنترباس نواخته می شود و بر صدای موسیقی تسلط دارد. کنترباس به ندرت مستقل از سازهای دیگر شنیده می شود. در عوض، کنترباس‌ها معمولا نت‌هایی با صدای کم پخش می‌کنند که به تعریف صدا و ریتم یک قطعه موسیقی کمک می‌کند. به این ترتیب، دیگر تفاوت کنترباس و ویولنسل، این است که ویولنسل بیشتر از کنترباس در کانون توجه موسیقی قرار دارد.
* علیرغم اینکه ویولنسل شنیدنی تر و برجسته تر است، ارکسترهایی مانند فیلارمونیک نیویورک هنوز چندین نوازنده کنترباس و ویولنسل را در میان کارمندان خود دارند. تعداد ویولنسل ها یا کنترباس های مورد نیاز برای یک قطعه موسیقی می تواند بسیار متفاوت باشد، بنابراین نوازندگان ویولن سل و نوازندگان کنترباس هر دو از اعضای ارزشمند یک ارکستر هستند.
* در برخی از موسیقی های مدرن، کنترباس ها نقش بسیار برجسته تری را ایفا می کنند و می توان آنها را به صورت تک نوازی یا در حال نواختن ملودی شنید. اما این هنوز یک استثنا است و معمولاً کنترباس در پس‌زمینه نگه داشته می‌شود.

6 . نت های موسیقی برای ‌دو ساز کنترباس و ویولنسل به صورت های متفاوتی نوشته می شود.

دیگر تفاوت کنترباس و ویولنسل، این است که کنترباس یک ساز با قابلیت جابجایی است، در حالی که ویولنسل اینطور نیست. برای جابجایی در سازهایی مانند کنترباس، آنچه نوشته شده است، چیزی نیست که نواخته می شود. در عوض، نت‌های کنترباس یک اکتاو بالاتر از حالت عادی نوشته می‌شوند و نوازندگان کنترباس با اجرای همه چیز به صورت یک اکتاو پایین‌تر، موسیقی را جابه‌جا می‌کنند. از سوی دیگر، نوازندگان ویولنسل دقیقاً همان چیزی را که نوشته شده است می نوازند.
* دلیل این امر این است که دامنه ساز کنترباس آنقدر پایین است که بیشتر نت‌های آن به مراتب پایین تر از کلیدهای کنترباس قرار می گیرند (با نام مستعار؛ نماد چرخشی در سمت چپ صفحه نت موسیقی که نشان‌دهنده نت‌های بم تر است).
* از آنجایی که نت‌ها بسیار زیر هستند، معمولاً باید خطوط اضافی را زیر کادر اضافه کنید – گروهی از خطوط جلوی کلیدهای کنترباس که در آن نت‌ها نوشته می‌شوند.
* به منظور آسان‌تر کردن کارها، نوازندگان با نوشتن نت ها در یک اکتاو بالاتر، آنها را جابه‌جا می‌کنند و اجازه می‌دهند نت‌ها به‌خوبی در قسمت جلوی کلیدهای کنترباس قرار بگیرند. نوازندگان کنترباس آموزش دیده اند تا هر چیزی را یک اکتاو پایین تر بنوازند تا درست به نظر برسد.

7 . دیگر تفاوت کنترباس و ویولنسل، در متفاوت نواخته شدن آنها است.

یک نوازنده کنترباس معمولاً هنگام نواختن ساز می ایستد، در حالی که یک نوازنده ویولنسل به صورت نشسته ساز را می نوازد. کنترباس آنقدر بزرگ است که یک نوازنده در حالت نشسته نمی تواند به کل صفحه انگشت گذاری دسترسی داشته باشد. در عوض، نوازندگان کنترباس در کنار ساز خود می ایستد تا دسترسی بهتری به آنها داشته باشد. ویولنسل ها کوچکتر هستند، بنابراین بسیاری از نوازندگان ویولنسل، در حالت نشسته، ویولن سل را به کمک زانوهای خود در جایش نگه می دارند.
* برخی از نوازندگان کنترباس در حالی که روی یک چهارپایه بلند نشسته اند این ساز را می نوازند. این به آنها اجازه می دهد تا بدون نیاز به ایستادن، به بالای ساز دسترسی داشته باشند.

جمع بندی

در نهایت، هم ویولنسل و هم کنترباس سازهای مهمی هستند که به هارمونی و عمق موسیقی یک ارکستر کمک می کنند. در حالی که آنها شباهت هایی مانند استفاده از سیم ها و آرشه دارند، اما تفاوت های مشخصی نیز در اندازه، دامنه و تکنیک نواختن دارند. ویولنسل کمی کوچکتر است و دامنه صدای بالاتری دارد که آن را برای نواختن ملودی ها و تکنوازی ایده آل می کند، در حالی که کنترباس بسیار بزرگتر است و دامنه صدای پایین تری دارد و برای ایجاد پایه و ریتم محکم مناسب تر است. علی‌رغم تفاوت کنترباس و ویولنسل، هر دو ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند که وجود آنها را در ایجاد یک تجربه موسیقی غنی و پویا ضروری می‌سازد.