برای خرید یوکللی کلیک کنید
9 آذر 1399
"درباره اوکه له له (یوکلله) (اوکولیلی) (یوکلِلی) بخونید"
اسم یوکلله (ukulele) از ریشه هاوایی میاد که تلفظ شبیه به اوکولهله (OO-koo-LEH-leh) داره. این ساز یکی از از اعضای خانوادهی لوت (lute) به حساب میاد و معمولا چهار تا سیم نایلونی داره. یوکلله یه ساز کوچک گیتار ماننده که از طریق مهاجرهای پرتغالی، برای اولین بار به مردم هاوایی معرفی شد. جایی دیگهای که این ساز تونست به محبوبیت زیادی دست پیدا کنه، امریکا و توی قرن بیستم بود، که بعد از اون این ساز به صورت نسبتا گسترده توی دنیا پخش شد. کوک و بلندی صدای این ساز بسته به مدل و اندازههای مختلفش متفاوته. به طور معمول به چهار تا دستهی عمدهی: سوپرانو، کنسرت، تنور و باریتون تقسیم میشه.
تاریخچه
یوکلله یه اسم سنتی هاوایی که به یه ساز کوچک که اسمش ماشت (machete) یا ماشت دو براگا (machete de braga) بود، داده شده. این ساز ابتدا توی جزیرهی مادیرای پرتغال (Madeira Islands of Portugal) توسعه پیدا میکنه. ماشت خودش از نسلهای بعدی سازهای زهی زخمهای اروپایی و خاورمیانهای، مثل لوت یا عود بود و یکی از اعضای خانوادهی ساز گیتار به حساب میاد و با اسمهای مختلفی از جمله کاواکوئینو (cavaquinho)، براگواینها (braguinha)، مانشنته (manchhete) و کاواکو (cavaco) شناخته میشه. ماشت توسط مهاجرهای پرتغالی که توی اواخر قرن 1800 برای کار توی مزارع نیشکر به هاوایی اومده بودن؛ وارد این جزیره شد. مانوئل نونز (Manuel Nunes)، آگوستو دیاس (Augusto Dias) و خوزه دو اسپیرتو سانتو (Jose do Espirito Santo) پرتغالیهایی بودن که توی سال 1879 از جزیرهی مادیرا به هاوایی اومدن و به عنوان اولین سازندههای یوکللهی هاوایی شناخته میشن.
این یوکلله توی دههی 1880 یا 1890 توسط خوزه دو اسپریتو ساخته شده و یه کمی از سایز معمول یوکللهها کوچکتره. این ساز در حال حاضر توی موزهی ملی تاریخ طبیعی امریکا و بخش انسان شناسی نگهداری میشه.
چند تا افسانه و قصهی مختلف از این وجود داره که چطوری اسم ماشت به اسم هاوایی یوکلله تبدیل شده اما برای هیچ کدوم از اونها دلیل کافی وجود داره تا بتونه ثابت کنه درستن. یکی از این داستانها میگه که، زمانی که این مسافرها از جمله ژوآئو فرناندز (Joao Fernandes) به بندر هونلولو (Honolulu port) میرسن، از خوشحالی این که بعد از چهار ماه روی دریا بودن بالاخره به خشکی رسیدن، فرناندز از قایق بیرون میاد و شروع به نواختن یه آهنگ محلی مادیرایی توی اسکله میکنه. هاواییهایی که فرناندز رو میدیدن فکر کردن که حرکت سریع انگشتهای دست اون، شبیه به یه کک است که داره روی صفحهی انگشتگذاری بالا و پایین میپره و این جوری اسم یوکلله متولد شد (ترجمهی اون به انگلیسی تقریبا میشه jumping flea که به معنی کک در حال پریدن، میشه.) یکی دیگه از چیزهایی که در موردش گفته میشه؛ برمیگرده به ادوارد پرویس (Edward Purvis) که یه انگلیسی بود که یوکلله مینواخت. گفته میشه که پرویس ادای یه پیشکار باستانی رو برای دیوید کالاکائوآ (King David Kalakaua) که آخرین پادشاهِ حاکم هاوایی بود و تاثیر زیادی توی گسترش اولیهی این ساز داشت، در میورد. به خاطر جثهی کوچک و انرژی زیادی که داشت به اون اسم مستعار یوکلله رو داده بودن و در نهایت، سازی هم که اون مینواخت این این اسم رو میگیره. داستانهای زیاد دیگهای هم در مورد منشا این اسم وجود داره و همین طور ترجمههای متفاوت. مثلا در موردی گفته میشه که طبق چیزی که از آخرین عضو خاندان سلطنتی یعنی ملکه لیلی یوکالانی (Queen Lili'uokalani) گفته؛ یوکلله به معنی هدیهای که به اینجا اومده (the gift that came here) است که در این صورت یوکو (uku) به هدیه (gift – reward) و لله (lele) به اومده (to come) ترجمه شده. که در این صورت یه دیدگاه کاملا متفاوته و هیچ ربطی به کک و هیچ حشرهی دیگه ای هم نداره!
تصویری از ملکه لیلی اکانالی که یکی از چهار خواهر و بردار بود و با عنوان نا لانی اِها (Na Lani ‘Eha)، چهارمین فرد سلطنت شناخته میشد. اون برای علاقهش به موسیقی شناخته میشد و خودش هم آهنگ معروفی با اسم الوها او (Aloha ‘Oe) نوشته.
بعد از این که یوکلله وارد هاوایی شد، به سرعت و خیلی خوب توسط فرهنگ هاوایی پذیرفته شد. شاه کالاکائوآ طرفدار یوکلله بود و این به عنوان یه عنصر کلیدی تاثیر خیلی زیادی روی محبوبیت و گسترش این ساز داشت. پادشاه کالاکائوآ در مقابل گروههای مختلف مبلغ مذهبی که فرهنگهای بومی رو غیر متمدن می دیدن و هدفشون این بود تا مردم بومی رو به سمت پرستش مسیح و ارزشهای مسیحی سوق بدن؛ علاقهی زیادی به توسعهی فرهنگ هاوایی داشت. او برای این که دوباره مردم رو به فرهنگ هاوایی علاقهمند کنه؛ شروع به ترویج تلفیق اشکال مختلف هنر مدرن با هنر و فرهنگ سنتی هاوایی کرد. او کسی بود که ساز یوکلله رو به عنوان یه ساز هاوایی تبلیغ میکرد و از اون توی مراسمهای سنتی و سلطنتی برای اجرا موسیقی سنتی هاوایی و همراهی با هولا (hula) استفاده میکرد.
در مرکز تصویر پادشاه کالاکائوآ رو میبینین و کسی که دومین نفر سمت چپ ایستاده؛ ادوارد پرویس است.
بعد از این که سه مهاجر پرتغالی که بالاتر ازشون اسم بردیم؛ کار خودشون رو توی مزارع نیشکر تموم کردن، تصور میشه که به ریشههای نجاری خودشون توی هونولولو، پایتخت هاوایی برگشتن. توی سال 1889 هر سه نفر اونها توی اسناد به عنوان سازندههای گیتار ثبت شدن. با بیشتر شدن محبوبیت یوکلله تحت حمایت پادشاه، تعداد بیشتری از اونها توسط این سه نفر ساخته شد. موفقترین فرد بین اونها مانوئل نونز بود که بعد از معرفی یوکلله به آمریکا، همچنان به ساخت این ساز ادامه داد و بعد از اون هم پسرهاش اون مسیر رو ادامه دادن.
با این که ماشت توسط مهاجرهای پرتغالی به سر تا سر دنیا سفر میکرد اما این ساز چهار سیم تا اوایل دههی 1900 و توسط هاواییها به مردم آمریکا معرفی نشد. زمانی که نمایشگاه بین الملی اقیانوس آرام پاناما (Panama Pacific International Exposition) توی سال 1915 توی سانفرانسیسکو (Francisco) برگزار شد، یوکلله تاثیر زیادی روی امریکاییها گذاشت و بعد از اون اولین طرفدارهای خودش رو توی آمریکا پیدا کرد و بعد از اون توسط نوازندههای محلی برای اجرای موسیقی سنتی هاوایی (که با همراهی یوکلله بین آمریکاییها طرفدارهای بیشتری هم پیدا کرد) مورد استفاده قرار گرفت و به علاوه، یوکلله رو به سبکهای دیگهی موسیقی هم به این شکل معرفی کردن.
نمایشگاه بین المللی پاناما و اقیانوس آرام که جشن تکمیل شدن کانال پاناما که اقیانوس اطلش و اقیانوس آرام رو به هم پیوند میداد، بود. توی این نمایشگاه بیشتر از 17 میلیون نفر از 24 کشور مختلف شرکت کردن. این تصویر غرفهی هاوایی رو نشون میده.
با محبوب شدن موسیقی هاوایی به اندازهی موسیقی خود آمریکا بین سالهای 1915 تا 1920، محبوبیت یوکلله هم بیشتر و بیشتر شد. در ادامه تولیدکنندههای آمریکایی که پتانسیل یوکلله رو دیدین، شروع به طراحی و تولید اون کردن. این اتفاق توسط تولیدکنندههای توی نیویورک و شهرهای بزرگ دیگهی آمریکا افتاد و باعث تنش بین تولیدکنندهای اصلی توی هاوایی و شرکتهای بزرگتر سازنده توی آمریکا شد. جدای از همهی این تنشها، محبوبیت یوکللهتوی آمریکا همچنان توی دههی 1920 رو افزایش بود و فروش اون به طور کلی در حال افزایش بود. با بیشتر شدن روز به روز محبوبیت این ساز، کمپانیهای سازنده تصمیم گرفتن تا نمونههای ارزون قیمتتری رو هم تولید کنن تا دسترسی همه رو به این ساز راحتتر کنن و افراد بیشتری هم بتونن نواختن اون رو یاد بگیرن. یوکلله شهرتی به عنوان یه ساز خیلی مناسب برای مبتدیهای موسیقی پیدا کرد و دلیلش هم این بود که این ساز ارزون، کوچک و به خوبی قابل حمل بود. هزاران یوکلله در طول دههی 1920 تولید شد در ادامه یوکلله تبدیل به یکی از نمادهای دوران موسیقی جاز (Jazz age) شد. محبوبیت این ساز توی دههی بعد رو به کاهش رفت اما بعد از اون توی اواخر دههی 1940 و اوایل 1950 با برگشت نظامیهای آمریکایی از جنگ جهانی دوم، خیلی از اونها با خودشون از هاوایی یوکلله اوردن و این باعث احیای دوبارهی این ساز و محبوبیتش شد. در ادامه با محبوب شدن موسیقیهای پاپ – راک، حضور یوکلله کمرنگ شد اگرچه هنوز هم توی جریان اصلی، توی جاهایی مثل: برنامهی آرتور گادفری (Arthur Godfrey Show) یا تاینی تیم (Tiny Tim) هنوز هم از اون استفاده میشد. یوکلله همین طور یکی از سازهای محبوب گروه بیتلز (beatles) هم بود، اما اونها خیلی کم ازش استفاده میکردن و علی رغم توجهی که اونها به ساز نشون دادن، این ساز توی دههی 1970 دوران آرومی پشت سر گذاشت تا دههی 1990 که دوباره حضورش احیا شد.
یوکلله در جهان
کشورهای دیگه هم یوکلله رو توی رپرتوارهای خودشون پذیرفتن و از بین مهمترین اونها میشه به ژاپن و کانادا اشاره کرد. یوکلله توی اوایل دههی 1900 وارد ژاپن شد و همراه با موسیقی هاوایی و جاز جایگاه خودش رو تثبیت کرد. طی دورهی جنگ جهانی دوم استفاده از سازهای غربی توی ژاپن ممنوع بود و یوکلله بعد از اون دوباره محبوبیت خودش رو به دست اورد.
از طرف دیگه، کانادا یکی از اولین کشورهایی بود که شروع به تدریس یوکلله توی مدارس خودش (به غیر از هاوایی) کرد و بسیاری از دانشجویان موسیقی توی برنامهای که توسط جان دوان (John Doane) طراحی شده بود؛ نواختن یوکلله رو یاد گرفتن.
یوکلله در امروز
در حال حاضر یوکلله توی یکی دیگه از دورههای اوج محبوبیت خودش قرار داره. الان میشه اون رو به راحتی توی فروشگاههای مختلف همهجای دنیا پیدا کرد و به خاطر صدای خوبش، ساده بودن نواختنش و همین طور کاربردی و قابل حمل بودنش، ساز محبوبیه و با توجه به وجود اینترنت و فراگیر شدن و در دسترس بودن ویدیوهای مختلف آموزشی برای این ساز، خیلیها به سمتش می رن.
خرید یوکلله
همین طور به خاطر این که میتونه از نظر جنبههای اجتماعی مثل جشنها خوب عمل کنه هم محبوبه. به خاطر این که به راحتی میشه با اون نواخت و با سازهای دیگه همراهش کرد و همین طور برای همراهی با صدای خواننده هم خیلی مناسبه.
درسته که یوکلله هنوز هم با فرهنگ هاوایی نزدیکه و ارتباط داره اما گسترش اون توی سراسر جهان و تولید شدن نمونههای مختلف ازش باعث شده تا توی زمینههای مختلف موسیقی استفاده بشه. در طول بیست سال گذشته یوکلله به روند گسترش خودش ادامه داده. احیای این ساز توی 1990 باعث شد که این ساز به صورت فزایندهای توی اجراهای موسیقی پاپ مورد استفاده قرار بگیره و برای کاور آهنگهای مختلف پاپ هم استفاده بشه.
مهم نیست چه سبک موسیقی رو کار میکنین؛ خیلی از آدمها یه جایی بالاخره به یوکلله علاقهمند میشن.
یوکلله ساز خیلی خوبی برای موزیسینهای جوونه؛ وجود این ساز توی گروههای موسیقی میتونه مفید باشه و از اون سازهاییه که برای ستارههای راک پا به سن گذاشته هم جذابه.
جدای این که شما جز کدوم یکی از این گروهها قرار میگیرین؛ زمانی که سراغ یوکلله میرین، سخته که بتونین مسیرتون رو توی دریای اطلاعاتی که در مورد یوکلله وجود داره، پیدا کنین و متوجه بشین که کدوم ساز، گزینهی بهتری برای شماست. برای این که این مرحلهی انتخاب براتون راحت بشه، در ادامه یه سری مطالب رو میگیم که میتونه برای مبتدیها راهنمای خوبی توی انتخاب ساز باشه.
چهار اندازهی معمول
وقتی دارین دنبال یوکللهی مناسب برای خودتون میگردین اولین کاری که باید انجام بدین اینه که یکی از این چهار تا گزینه رو برای خودتون انتخاب کنین:
سوپرانو (20”) – که سایز اصلی یوکلله است و یوکللههای کلاسیک توی این ابعاد طراحی میشدن.
کنسرت (23”) – این یوکلله به خاطر اندازهش، نسب به نمونهی سوپرانو صدای بلندتر و عمیقتری رو تولید میکنه و همین طور از نظر نوازندگی برای کسانی که دستهای بزرگتری دارن؛ اجرا با اون راحتتره.
تنور (26”) – که باز هم یه مقدار بزرگتره و بین نوازندههای پیشرفتهتر، محبوبترین نمونه است که ممکنه این محبوبیت به دلیل بازهی صدایی گستردهتری که داره، باشه.
باریتون (30”) – بین این چهار نمونه، یوکللهی باریتون بزرگترینشونه و کوک متفاوتی هم از بقیه داره. کوک اون از سیم بالا (مشابه با کوک گیتار) به صورت رِ (D)، سل (G)، سی (B) و می(E) است.
انتخاب اکثر مبتدیها به صورت پیش فرض، برای شروع، یوکللهی سوپرانو است. چون هم سایز استاندارده و هم از بقیه نمونهها ارزونتر و هم حمل و نقلش از بقیه راحتتره. با این حال یوکللههای تنور و کنسرت هم خوبیهای خودشون رو دارن؛ که از اصلیترین اونها میشه به موارد زیر اشاره کرد:
صدای بلندتر
باس بیشتر
اجرای بهتر زیر و بمی (لحن بهتر)
در کل، هر سه تا مورد اول گزینههای خوبی برای شروع هستن. اما باریتون چون کوک متفاوتی با اون سهتا (کوک معمول یوکلله سل (G)، دو (C)، می (E) و لا (A) است) داره معمولا به مبتدیها پیشنهاد نمیشه. مرگ اینکه شما چیزی که شما واقعا دنبالشین یه گیتار کوچک باشه که شبیه به یوکلله هم باشه (ظاهر و صدا) همون طوری که خیلی از نوازندههای گیار همچین چیزی رو میخوان و در اون صورت باریتون برای شما گزینهی خیلی خوبیه.
پنج ویژگی مهم یوکلله
وقتی که تصمیمتون رو در مورد اندازهی یوکلله گرفتین؛ موضوع بعدی که طبق اون باید انتخابهاتون رو محدودتر کنین؛ ویژگیهای ساز هستن. مشخصا مهمترین ویژگیها اونهایی هستن که مستقیما روی صدا یا اجرای ساز تاثیر میذارن. پنج مورد مهمی که میتونن صدای هر یوکلله رو از بقیه متمایز کنن، موارد زیر اند:
نوع چوب (Type of Wood)
الکترونیک (Electronics)
کیفیت کوک (Tune-ability)
سیم سل بالا یا پایین (High/Low G string)
برند
خب، حالا باید به هر کدوم از این موارد نگاه دقیقتری بندازیم
نوع چوب
برای ساخت یوکلله دو تا چوب از همه محبوبتر هستن:
کوآ (Koa)
ماهاگونی (Mahogany)
اگه شما هم مثل اکثرا هاوایی رو به عنوان قدرت غالب توی یوکلله قبول دارین؛ پس کوآ تنها چوبیه که باید یوکلله ازش ساخته بشه. اما از اونجایی که کوآ به صورت طبیعی جایی غیر از هاوایی رشد نمیکنه؛ خیلی سخت میشه تولیدکنندههایی رو غیر از تولیدکنندههای هاوایی پیدا کرد که برای ساخت یوکلله از چوب کوآ استفاده کنن. با توجه به این مسئله، دومین چوب محبوب توی تمام دنیا، ماهاگونیه. ماهاگونی تنها چوبیه که میشه از اون برای ساخت تقریبا همهی قسمتهای یوکلله استفاده کرد و کیفیت صدا و لحنی تا حد ممکن شبیه به کوآ به دست آورد. غیر از دو تا چوب، یوکلله های دیگه که میبینین، معمولا از ترکیب چند نوع چوب ساخته شدن و برای هر قسمتی از ساز چوب متفاوتی به کار رفته. از این نظر شبیه به ساخت بقیهی سازهای آکوستیک میشن. برای مثال:
سرو/سدر (Spruce/Cedar) – معمولا برای ساخت صفحهی صدا ازشون استفاده میشه.
آّبنوس (Ebony) – بیشتر توی ساخت پل خرک و صفحهی انگشت گذاری ازشون استفاده میشه.
چوب رز (Rosewood) – استفاده از چوب رز برای کنارهها، صفحهی پشتی و صفحهی انگشتگذاری معموله.
ماهاگونی (Mahogany) – بیشتر برای گردن ساز ازش استفاده میشه.
خیلی وقتها، این مدل یوکللهها که از ترکیب چوبهای مختلف درست شدن؛ قیمت کمتری دارن (البته نه همیشه.)
الکترونیک
وقتی یوکللههای آکوستیک رو با یوکللههای آکوستیک الکترونیک مقایسه میکنین؛ از نظر کیفیت صدا و قیمت؛ چندتا الگو ظاهر میشن که به طور مشخص میشه به این سه مورد اشاره کرد:
از نظر آکوستیک؛ یوکللههای آکوستیک صدای بهتری نسبت به الکترونیکها تولید میکنن.
یوکللههای آکوستیک الکترونیک زمانی که به تقویتکننده وصل میشن نسب به حالت آکوستیکشون صدای بهتری تولید میکنن.
یوکللههای با کیفیت بالا معمولا به دلیل کیفیت صدای آکوستیکی که دارن خیلی مورد توجه هستن و به همین دلیل هم تقریبا هیچوقت به صورت آکوستیک الکترونیک عرضه نمیشن.
بنابراین، اگه میخواین صدای آکوستیک داشته باشین و توی اجرا از اون استفاده کنین، باید برین سراغ یوکللههای آکوستیک و اگه میخواین از تقویتکننده استفاده کنین، برین سراغ الکرونیکها. و برای استودیوها، شاید خیلی راحتتر باشه که فقط یه نمونهی اکوستیک الکتریک رو به کارت صدا وصل کنین اما به احتمال خیلی زیاد با یوکللهی آکوستیک و یه میکروفون کاندنسر که جای درستی قرار گرفته باشه؛ صدای خیلی بهتری به دست میارین.
قابلیت کوک
در مقایسه با سازهای زهی دیگه، وقتی که از یوکلله استفاده کنین متوجه میشین که کوک نگه داشتن اون خیلی سخته و این توی مدلهای ارزونتر سختتر هم میشه و دلیل اصلی اون هم کلیدهای کوک سازه. کلیدهای کوک بهتر، مدت زمانی بیشتر سر جای خودش ثابت میمون و یکنواختتر هم کوک میشن. کلیدهای ارزون میتونن خیلی غیرقابل پیشبینی باشن و نوازندههای حرفهای رو کلافه کنن و مبتدیها رو گیج کنن که چرا همیشه یوکللهی اونها صدای عجیب و ناخوشایندی میده.
خب حالا راه حل چیه؟ بدون این که بخوایم زیاد وارد جزئیات بشیم، باید گفت که اغلب مواقع هر چی که قیمت بالاتر میره به همون نسب کیفیت کلیدهای کوک هم بهتر میشه. اما یه نکتهای که ارزش این رو داره تا بهش اشاره کنیم، ضریب کوکه (turning ratio) که معمولا توی مدلهای ارزونتر اون رو با ضریب 1:1 پیدا میکنین که کوچکترین چرخشی میتونه باعث تغییر خیلی زیادی توی صدا بشه که اصلا خوب نیست. ولی اگه سازی که تهیه میکنین ضریب کوک بالاتری داشته باشه، با همون اندازه چرخش، میزان تغییری که توی صدا ایجاد میشه خیلی کمتره و در نهایت این اجازه رو به شما میده تا سازتون رو دقیقتر کوک کنین.
سیم سل پایین یا بالا
یکی از کیفیتهای خاص یوکلله اینه که کوک استاندارد اون (که با اسم کوک سل بالا شناخته میشه) اینجوریه که سیم چهارم با یه فاصلهی پنجم کامل بالاتر از سیم سوم کوک میشه. اما جایگزینی هم برای این کوک وجود داره که معمول تر هم هست و اون هم کوک سل پایینه که سیم چهارم رو یه اکتاو کامل پایینتر میبره و بنابراین یه فاصلهی چهارم کامل پایینتر از سیم سوم کوک میشه.
این تفاوت برای مبتدیها چندان تاثیرگذار نیست. چون در نهایت شکل آکوردها و تکنیکها نواختن در هر دو صورت یکسان هستن. اما همین طور که دارین پیشرفت میکنین؛ تفاوت بین سیم سل پایین و بالا بیشتر مشخص میشه و به طور معمول شما یکی رو به اون یکی ترجیح میدین. از نظر منطقی، سیم سل پایین گزینهی بهتری به حساب میاد چون باس بیشتری رو موقع اجرا به دست میده و همین طور اکتاوهای بیشتری رو برای اجرای ملودیها در اختیارتون قرار میده. اما در نهایت هر نوازندهای ترجیح خاص خودش رو داره و خبر خوب اینجا اینه که شما هر زمان که بخواین به راحتی میتونین سل پایین و بالا رو جابجا کنین و برای بیشتر یوکللهها میتونین از همون تیغهی سر دسته (بستگی به نوع برش خوردنش داره) استفاده کنین. پس در این مورد لازم نیست که نگرانی داشته باشین.
برندهای مطرح یوکلله
مهمترین عامل توی تعیین صدای یوکلله، شرکت تولیدکنندهی اونه. میشه گفت در کل کیفیت ساخت و مهارت سازنده تعیین کنندهترین مورد توی کیفیت صدا و همین طور قیمت ساز هستن. داشتن یکی از برندهای خوب تا حد زیادی کیفیت ساز رو برای شما تضمین میکنه. البته این به این معنی نیست که شما حتما باید یه یوکلله از برندهای خیلی مشهور بخرین تا ساز خوبی باشه، خیلی از سازهایی هم که تولیدکنندههای کوچکتر میسازن کیفیت خیلی خوبی حتی در حد برندهای بزرگ دارن اما برای مبتدی ممکنه تشخیص این که کدوم یکی از این سازها کیفیت خوبی داره و براشون مناسبه، سخت و یا حتی غیر ممکن باشه.
به هرحال بیاین یه نگاه به شش تا از برندهای بزرگی که یوکلله تولید میکنن بندازیم:
کالا (Kala)
توی سال 2005 و توسط مایک آپتون (Mike Upton) تاسیس شد. کالا یه کمپانی موسیقی آمریکاییه که نه توی هاوایی و بلکه توی شمال کالیفرنیا فعالیت میکنه. در حال حاضر اونها بیشتر از 120 مدل یوکلله تولید میکنن و به طورر مشخص به خاطر یکی از یوکللههای باسی که تولید میکنن به اسم یو-باس (U-Bass) معروفن. به علاوه، خیلی از یوکللههای آکوستیک پر طرفدارشون قیمتی زیر 100 دلار دارن که این، اونها رو به یکی از بهترین انتخابها برای مبتدیهایی که دغدغه قیمت رو هم دارن، تبدیل میکنه.
بین مدلهای ارزونتر، موارد زیر گزینههای پر طرفداری هستن که میتونن انتخابهای خوبی باشن.
یوکلله – مدل: Kala KA-15S – این یوکلله سوپرانو است و قیمتی حدود 70 دلار داره. چوبی که برای ساخت این یوکلله استفاده شده، ماهاگونی است. 12 تا فرت داره و صفحهی انگشتگذاری اون از جنس چوب رز است.
یوکللهی مدل Kala KAA-15C – این ساز توی اندازهی کنسرته – 18 تا فرت داره. برای صفحهی انگشتگذاری و پل خرک از چوب رز استفاده شده و بدنه و گردن ساز از جنس ماهاگونیه. قیمت این ساز حدود 90 دلاره.
لانیکای (Lanikai)
یه بخشی از کمپانی هوهنر (Hohner) است و در حال حاضر بین گروههای ایندی (indie) خیلی محبوبه. لانیکای برندی که به طور کامل، هم از نظر مالکیت و هم از نظر مکان، خارج از هاوایی قرار داره و اگه بخوایم دقیقتر باشیم توی جزیرهی اوهو (Oahu) قرار داره و با توجه به این که اونها برای ساخت یوکللهها از یک درصد چوبهای با کیفیت جزیره استفاده میکنن؛ ممکنه شما بگین که اینها هم به همون اندازه هاوایی هستن. یه چیز جالب هم این که جیسون مارز (Jason Mraz) و روبرت پلنت (Robert Plant) بین افراد مطرحی هستن که این برند رو حمایت میکنن. در مورد این برند هم باید گفت که قیمتهای اون بیشتر برای مبتدیها مناسب شده تا برای نوازندههای حرفهای.
این موارد رو ببینین:
یوکللهی مدل Lanikai LU-21T – این ساز توی اندازهی تنور است و 18 تا فرت داره. پل خرک و بدنهی اون از جنس چوب رز است – قیمتی حدود 90 دلار داره.
یوکللهی مدل Lanikai LU-21C – این یوکلله در اندازهی کنسرت است و قیمتی حدود 110 دلار داره. پل خرک و صفحهی انگشتگذاری اون از جنس چوب رز است.
اُهانا (Ohana)
سومین گزینه بین برندهای قیمت مناسب اهانا است. به شکل عجیبی با این که خیلی از یوکللههای اونها به طور کامل از چوب ماهاگونی ساخته شدن، با این حالی قیمتی کمتر از 200 دلار دارن . اونها همین طور چند تا مدل که با چوب کوآ ساخته شده هم دارن. به صورت آنلاین اطلاعات خیلی کمی در مورد این برند وجود داره، اما گفته میشه که اونها سازهای خودشون رو به جای آمریکا یا هاوایی، توی چین تولید میکنن. یکی از بزرگترین مشخصههای این برند شبکهی توزیع اونه که بر خلاف خیلی از برندها که فقط توی هاوایی، آمریکا و ژاپن خرده فروشی دارن؛ اونها توی تمام دنیا سازهاشون رو پخش میکنن.
مدلهایی پایین چندتا از محبوبترین مدلهای تولید این کمپانی هستن.
یوکللهی مدل Ohana BK-20CE – این ساز توی اندازهی باریتون است. صفحه صدای و گردن اون از جنس چوب ماهاگونی است و برای کنارهها و پشت اون از لمینت ماهاگونی استفاده شده. تیغهی سر دستهی اون از استخوان است.
یوکللهی مدل Ohana SK-35G – برای ساخت بخشهای مختلف این ساز از چوب ماهاگونی استفاده میشه. برای تیغهی سر دسته از استخوان استفاده شده. این یوکلله در اندازهی سوپرانو است.
کوردوبا (Cordoba)
این برند در اصل تخصصش توی تولید گیتارهای کلاسیک و اسپنیش است اما از اون جایی که این ساز، شباهت خیلی زیادی به یوکلله داره؛ اونها در نهایت تصمیم گرفتن که کارشون رو با تولید یوکلله گسترش بدن. شروع این پروژه بر میگرده به رهبر پروژه و سازندهی اصلی کوردوبا، رومرو جونیور (Pepe Romero Jr). همون طوری که میبینین، اونها طراحی یوکلله رو مال خودشون کردن و خیلی طول نکشید که این خط جدید طراحی تونست تبدیل به یه موفقیت بزرگ بشه.
یوکللهی Pepe Romero Jr – بدنهی این ساز از جنس چوب ماهاگونی و صفحهی انگشتگذاری اون جنس چوب رز است. این یوکلله در اندازهی سوپرانو ساخته شده. قیمت این مدل حدود 150 دلاره.
کاماکا (Kamaka)
اسم کاماکا از سال 1916، که ساموئل کاماکا (Samuel Kamaka) کمپانی یه نفرهی خودش رو راه انداخت، با یوکلله مترادف شد. او شروع به ساخت یوکللههایی از جنس کوآ توی زادگاه خودش کیاموکی (Kaimuki, Hawaii) توی هوایی کرد. بعد از اون زمان زیادی طول نکشید که یوکللههای کاماکا به عنوان برندی که احتمالا با کیفیتترین یوکللهها رو میسازه، شناخته شد. یوکللههای ساخت کاماکا نه فقط صدای خیلی خوبی داشتن، بلکه اونها از نظر طراحی هم جز زیباترینها بودن. حتی امروز هم خیلی از موزیسینهای محلی اهل هوایی، کاماکا رو به عنوان تنها برندی که سازهاش ارزش نواختن داره، میشناسن. نکتهی منفی در مورد برند کاماکا اینه که اونها منطقهی کاری خودشون رو چندان به خارج از هاوایی گسترش ندادن. بنابراین اگه شما توی هاوایی زندگی نمیکنین، خیلی بعیده که بتونین یکی از اونها رو توی فروشگاههای محل زندگیتون و یا حتی آمازون پیدا کنین، اما اگه خیلی بهشون علاقهمند شدین، میتونین به سایت خودشون یه نگاه بندازین تا اطلاعات بیشتری پیدا کنین. پایین یکی از مدلهای محبوب کاماکا رو میبینین.
یوکلله مدل Kamaka HF-1 – یه یوکللهی سوپرانو است. برای بدنهی این ساز از چوب کوآ استفاده شده و صفحهی انگشتگذاری اون از چوب رز ساخته شده. قیمت این یوکلله حدود 1150 دلاره.
مارتین (Martin)
برای آخرین برند، میخوایم گرونترینشون رو معرفی کنیم، مارتین. در حالی که احتمال خیلی از ماها میدونیم که کمپانی مارتین (C.F. Martin & Co) بعضی از بهترین و همین طور گرونترین گیتار آکوستیکهای توی بازار رو تولید میکنه؛ ممکنه خیلی با دونستن این که اونها یوکللههای خیلی خوبی هم تولید میکنن شگفت زده بشن. کمپانی مارتین از دههی 1900 تولید یوکلله با کیفیت بالا رو شروع کرده. امروز یوکللههای قدیمی اونها بین کسانی که کلکسیون جمع میکنن خیلی محبوب هستن و قیمت بالایی هم دارن و مدلهای باکیفیت امروزی اونها هم مثل 5k چند هزار دلاری قیمت دارن. با این که اونها یه برند هاوایی نیستن اما خیلیها متقدن که یوکللههای مارتین صدایی به خوبی یوکللههای کاماکا و حتی بعضیها میگن بهتر از اونها رو تولید میکنن.
یکی از مدلهای مارتین:
یوکللهی مدل Martin C1K (concert) – این یوکلله توی اندازهی کنسرت ساخته شده. برای تمام بدنهی این ساز از چوب کوآ استفاده شده و برای صفحهی انگشتگذاری از چوبهای سخت دیگه استفاده میشه. قیمت این ساز حدود 850 دلاره.
چقدر باید هزینه کرد؟
حالا که به بخشهای مختلف پرداخیتم و از بهترین برندها هم گفتیم و مدلهای مختلفی از اونها رو دیدیم؛ احتمالا شما متوجه شدین که قیمتها بازه خیلی گستردهای دارن و مدلهای ارزون از قیمتی حدود 50 تا 100 دلار شروع میشن و همین طور به مدلهای گرونتری میرسیم که بالای 1000 دلار قیمت دارن. با فرض این که شما کاملا مبتدی باشین چیزی بین 150 تا 300 دلار میتونه خوب باشه و میشه گفت توی این قیمت میتونین بهترین رو نسبت به هزینهای که میکنین، تهیه کنین. آیا یوکللههای با کیفیتی هستن که بشه با قیمت کمتر هم خرید؟ بله، حتما همین طوره، اما خرید سازی که کمتر از 150 دلار قیمتش باشه کمی ریسکیه و اگه واقعا میخواین این کار رو بکنین بهتره از یه حرفهای مشورت بگیرین و خرید سازی بالاتر 300 دلار هم، هزینه کردن بیشتر از نیازتونه. اما تصمیم نهایی با شما و بودجهای که دارینه.
انواع مختلف یوکللههای رایج
بنا به دلایلی یوکلله سازیه که الهام بخش تعداد زیادی نمونههای مختلف، طراحیهای دوباره و طراحیهای دو کاره توسط سازندههای خلاق بوده. با این که خیلی از مردم اونها رو به عنوان سازهای جدی در نطر نمیگیرین، اما اونها میتونن برای صدای خاص و سرگرمکننده توی ضبط و یه اجرای سرگرمکننده باز سازهای مختلف، استفاده بشن. خب پس بیاین یه نگاهی به چندتا از اونها بندازیم:
یوکللههای آناناسی (Pineapple ukes) – توی سال 1928 توسط خانوادهی کاماکا معروف شدن. از نظر اندازه شبیه به یوکللههای کنسرت هستن اما از نظر صدا و ظاهر متفاوتن.
یوکللهی آناناسی – تولید کمپانی کالا – مدل: Kala KA-MK-P
یوکللههای سوپرانینو (Sopranino ukes) – که با اسمهای دیگهای مثل آکاپیکولو (aka piccolo)، سوپرانیسمو (sopranissimo)، یوکللهی جیبی (pocket uke) یا بامبینو (bambino) هم شناخته میشن. یه کم کوچکتر از یوکللههای سوپرانو هستن و به طور معمول طول اونها حدود 16 اینچه (40.46 سانتیمتر).
یوکللههای باس (Bass ukes) – یه کم از یوکللههای باریتون بزرگترن و به طور معمول طول اونها بین 30 تا 32 اینچه (76.2 تا 81.28 سانتیمتر). دو نمونه دارن که یکی یوکللهی کنترباس (contrabass) است که همون کوک استاندارد گیتار باس، یعنی می، لا، رِ و سل رو داره و نمونهی دیگه یوکلله باس است که همون کوک رو داره اما یه اوکتاو بالاتره.
یوکللهی الکتریک (Electric ukes) – اساسا یه گیتار الکتریک با اندازهی یوکلله است که به جای شش تا سیم چهارتا سیم داره.
از نمونههای دیگهی یوکلله میشه این موارد رو اسم برد :
یوکللهی بانجو – آکا بانجولله (banjo ukuleles aka banjolele)
هارپ یوکلله (harp ukuleles)
یوکللهی فلزی (lap steel ukuleles)
یوکللهی رزوناتو (resonator ukuleles)
یوکللهی تاهیتی (Tahitian ukuleles)
یوکللههای شش یا هشت سیمه
از سازهای خوبی که در بازار هم موجوده میشه این ?