درباره کاخن (کاخون)

برای خرید کاخن کلیک کنید

2 دی 1399

"درباره کاخن بخونید"

كاخن (cajon) كه تلفظ دقيق اون به شكل ka•hone است و توی زبان اسپانيایی معنی جعبه، از كلمه‌ی كاجا (Caja) يا كشو (Cajon) گرفته شده. يه ساز كوبه‌ای جعبه‌ای شكله كه به كشور پرو برمی‌گرده و با ضربه انگشت و دست به صفحه‌ی جلویی اون، كه از چوب و معمولا از جنس تخته چند لایی است؛ نواخته می‌شه. البته گاهی اوقات هم برای نواختنش از يه سری ابزارهای‌ ديگه مثل براش يا پدال هم استفاده می‌شه. كاخن در درجه‌ی اول مربوط به موسيقی لاتين و دقيق‌تر برای موسيقی پرو – آقريقاييه اما كم‌كم به موسيقی فلامنكو هم راه پيدا كرده. توی موسيقی لاتين، كلمه‌ی كاخن به باكس درام‌های ديگه هم گفته می‌شه. مثل كاخن رومبا (cajón de rumba) كه برای كشور كوبا است و همين طور كاخن تاپو (cajón de tapeo) كه برای مكزيك است.

"تاريخچه"

در زمان‌های خيلی دور، احتمالا بعد كشف و اختراع آتش و چرخ، جعبه ساخته شد. بالاخره از اول دنيا تا حالا ما انسان‌ها هميشه احتياج داشتيم كه وسايلی رو جابجا كنيم و برای همين منظور هم جعبه ساخته شد و احتمالا زياد از ساختش نگذشت كه يكی بهش ضربه زد و متوجه شد كه می‌شه باهاش صدا توليد كرد و احتمالا يه كم بعدترش متوجه شدن كه اگه با يه چيز ديگه هم بهش ضربه بزنن؛ می‌تونن صدای ديگه‌ای توليد كنن. اما به طور كلی می‌شه رد فرهنگ‌هایی كه تحت تاثير اين ساز بودن و همين طور روی پيشرفتش هم تاثير داشتن رو بين كلونی‌های اسپانيایی توی آمريكا، كه شامل: پرو و كوبا و بقيه‌ی ملت‌های حوزه‌ی كارائيب می‌شه؛ گرفت.

اما تاريخ كاخن به اون شكلی می‌شناسيم به قرن 18 ميلادی برمی‌گرده. توی اين زمان انواع درام توی تمام منطقه ممنوع شده بود؛ برای اين كه ممكن بود تاثيری كه بين مردم داشت، برای كسانی كه در قدرت بودن زياد خوشايند نباشه. خيلی زود، شهرهای‌ساحلی پرو، مثل ليما (Lima) پر شد از جعبه‌ها، كشوها و تخته‌های كمد‌ها كه توسط برده‌ها از اون‌ها به عنوان ابزار موسيقی استفاده می شد.

نواختن ساز كوبه‌ای جزئی از فرهنگ برده‌ها بود اما دولت‌های اسپانيایی نگران اين بودن كه جمع شدن‌ مردم به خاطر موسيقی ممكنه باعث شورش اون‌ها بشه و به همين دليل هم اون رو برای برده‌ها ممنوع كردن.

اگر چه تولد درام ممكنه به دهه‌ها قبل برگرده؛ اما يكی از اولين تصاوير كاخن كه اون رو در همراهی برای يه اجرای موسيقی‌ نشون می‌ده؛ نقاشی ايگناسيو مرينو (Ignacio Merino) هنرمند اهل پرو است كه اون رو توی سال 1841 كشيده.

توی اين نقاشی نوازنده‌ای كه داره سازی مثل كاخن رو می‌نوازه نشون داده شده و اين اولين سند ثبت شده از اين سازه.

اين نقاشی توسط هنرمند اهل پرو، ايگناسيو مرينو توی سال 1841 كشيده شده.

كاخن پرویی توی شكل اصيل خودش؛ يه ساز شش وجهی است كه يه سوراخ صدا توی صفحه‌ی پشتی اون وجود داره. صفحه‌ی جلویی يا تپا (Tapa) از يه چوب نازك درست شده تا رزونانس كنه و پنج وجه ديگه فقط ساختمان ساز رو تشكيل می‌دن. صدای اون خشك و باسه و نقش اوليه‌‌اش به عنوان يه ساز همراهی كننده بوده. به شكل سنتی زنگوله (bells)، سوت (whistles)، وزوز (buzzes) يا اسنير (snares) نداشته و اين‌ها بعدا و طی سال‌ها به ساز اضافه شدن.

كاخن از اوخر قرن شونزده، پر كاربردترين ساز موسيقی آفريقایی-پرويي شده بود. برده‌هایی كه از مركز و غرب آفريقا به اون جا برده شده بودن؛ خاستگاه كاخن محسوب می‌شن. كاخن كه توی دوره‌های برده‌داری توی پرو ساخته شده بود؛ توی دهه‌ی1850 به اوج محبوبيت خودش رسيده بود و تا اواخر قرن 19 نوازنده‌های كاخن دست به خم كردن برخی قسمت‌های بدنه و تغيير طراحی و شكل ساز می‌زدن تا توی الگوهای ايجاد ويبراسيون، تغيير ايجاد كنن. بعد از پايان دوران برده‌داری، كاخن مخاطب‌های خيلی بيشتری هم پيدا كرد.

ساز گام درام (gome drums)

اين ساز هم يه نوع درام باكسه و مربوط غرب آفريقا می‌شه.

ما به طور دقيق نمی‌دونيم مراحل تكامل كاخن چی‌ بوده؛ اما احتمالا هر چی كه بوده اول از آفريقا شروع شده. شواهدی هست كه می‌گه ملوان‌های پرتقالی توی قرن 15، چيزی مشابه كاخن رو از حوزه‌های مستعمراتی‌شون آوردن و همين طور موارد ديگه، اما هيچ كدوم از اين حدس‌ها تاييد شده نيستن.

با توجه به اين كه كاخن از موسيقی برده‌های توی كلونی‌های اسپانياییِ آمريكا، اومده؛ برای منشا اون دو تا تئوری وجود داره. اين احتمال وجود داره كه طبل (drum) جد مستقيم تعداد زيادی از ادوات موسيقی جعبه مانند مربوط به غرب و مركز آفريقا، به خصوص آنگولا (Angola) و آنتيل (Antille)، باشه. اين سازها رو بعدها برده‌هایی كه توسط اسپانيایی‌ها به آمريكا برده شدن؛ توسط جعبه‌هایی كه برای حمل و نقل در اختيار داشتن، تقليد كردن. توی شهر‌های بندری مثل ماتانزاس (Matanzas) توی كوبا؛ جعبه‌های حمل ماهی و كشوهای لباس تبديل به سازهای مشابه شدن. موسيقی‌دان و فرهنگ‌شناس موسيقی اهل پرو، سوزانا باكا (Susana Baca)، داستان مادرش رو تعريف می‌كنه كه كاخن در اصل جعبه‌ی كسانی بوده كه ميوه‌ها رو حمل می‌كردن و توی بندرها كار می‌كردن و اون‌ها هر زمان كه می‌خواستن جعبه‌ها رو زمين می‌گذاشتن و با اون‌ها شروع به اجرا می‌كردن. البته نظريه‌ی ديگه هم كه قبل‌تر بهش اشاره كرديم اينه كه آفريقایی‌ها از جعبه‌ها برای اجرا استفاده می‌كردن تا ممنوعيتی كه اسپانيایی‌ها برای اجرای موسيقی برای اون‌ها گذاشته بودن رو بشكنن و در واقع به نوعی بتونن سازشون رو مخفی كنن.

در حالی كه اوايل قرن بيستم به نظر می‌رسيد كه توی خيلی از فستيوال‌های موسيقی آفريقایی – پرویی كاخن حضور نداره؛ به خصوص تحت تاثير گروه آنسامبل پرو نيگرو (Perú Negro) كه توی سال 1976 تشكيل شده بود؛ كاخن شروع به مهم‌تر شدن كرد و حتی از گيتار هم نقش پر رنگ‌تری پيدا كرد و تبديل شد به نماد تازه‌ی سياه‌پوست‌های پرویی.

توی سال 1980 يه كم بعد از بازديد و اجرای تلويزيونی كيترو سوتا (Caitro Soto) توی شهر ليما؛ پاكو دو لوسيا نوازنده‌ی گيتار فلامنكو اسپانيایی كه تحت تاثير قابليت‌های ريتميك كاخن قرار گرقته بود؛ اين ساز رو با خودش به اسپانيا برد تا از اون توی موسيقی خودش استفاده كنه.

توی سال 2001، كاخن، توسط موسسه‌ی ملی فرهنگ پرو، به عنوان ميراث ملی اعلام شد و توی سال 2014 هم سازمان ايالت‌های آمريكا كاخن رو به عنوان "سازی از پرو برای قاره‌ی آمريكا" اعلام كرد.

پرو همين طور زادگاه يكی ديگه از سازهای‌خيلی جالبی كه توی دنيا وجود داره به اسم كاجيتا (cajita) هم است. كاجيتا به معنی جعبه‌ی خيلی كوچكه و توی دسته‌ط درام باكس‌ها قرار می‌گيره و از خانواده‌ط كاخن به حساب مياد. اين ساز از جعبه‌های صدقه‌ای كه توی كليساها وجود دارن گرفته شده و كم‌كم به يه آلت موسيقيایی تبديل شده. شيوه‌ی نواختن اين ساز هم جالبه. كاجيتا با دو دست نواخته می‌شه. يه دست در لولایی كه بالای جعبه قرار گرفته رو باز و بسته می‌كنه و دست ديگه در همون حين با يه چوبك به طرفين جعبه ضربه می‌زنه.

يه نمونه‌ی مدرن از ساز كاجيتا

سازی كه توی تصويره؛ توسط كمپانی مينل ساخته شده.

پرو هنوز هم يكی‌از سازنده‌ها و صادركننده‌های اصلی كاخن است، كه حالا ديگه به يه ساز محبوب توی تمام دنيا تبديل شده كه بخشی از اين محبوبيت به خاطر پركاشنيست معروف پرویی، آلكس آكونا (Alex Acuña) است.

آلكس آكانو در حال نواختن كاخن

كوبا كشور ديگه‌ايه كه كاخن توی اون به شكل موازی با پرو گسترش و پيشرفت پيدا كرد. دكتر الاو الن رودريگز (Dr. Olavo Alen Rodriguez) كه موسيقی شناس اهل كوبا است؛ در مورد تكامل درام توی‌ كوبا طی سال‌های می‌گه كه كارگرهای آفريقایی – كوبايی كه توی بندرهای هاوانا و ماتانزاس كار می‌كردن؛ از جعبه‌های قديمی باكالو (bacalao) و جعبه‌های شمعی كه از اسپانيا مي‌اومدن، استفاده می‌كردن. اون‌ها رو بر می‌گردوندن و ازشون به عنوان ساز استفاده می‌كردن. كارگرها معمولا آخر روز زمانی كه كارشون تموم می‌شد و برای استراحت می‌رفتن از اون‌ها برای ساز و آواز و همراهی با رقص توی سه تا سبك مختلف رومبا به اسم‌های كلمبيا (columbia)، گواگوانكو (guaguanco) و يامبو (yambu) استفاده می‌كردن. اين جعبه‌ها كم‌كم به دست صعنت‌گرهای محلی ارتقا پيدا كردن تا به نسخه‌ی كوبایی كاخن كه معمولا حالت مخروطی با پنج وجهه داره؛ با اندازه‌ها و صداهای مختلف تبديل شدن. ديويد پنالوسا (David Penalosa) درباره‌ی ريشه‌های كاخن توی رومبا می‌گه كه طرفين جعبه‌ها نقش تومبا (tumba) يا ساليدور (salidor or tres dos) امروزی رو بازی می‌كردن و يه كشوی برعكس شده به عنوان كوئينتو (quinto) استفاده می‌شد.

كاخن كوبایی

توليد كمپانی‌: پرل (Pearl)

مدل: Jesus Diaz Tri-Tone Cajon

نحوه‌ی قرارگيری كاخن كوبایی نسبت به بدن نوازنده و چگونه نواخته‌ شدنش رو توی اين تصوير می‌تونين ببينين.

همون طوری كه توی بقيه‌ی كشورهای حوزه‌ی كارائيب هم اين اتفاق افتاده بود توی سال 1925 رئيس جمهور كوبا استفاده از سازهای آفريقایی رو در ملاعام ممنوع كرد و دوباره كاخن بايد يه جوری مخفی می‌شد و اين طوری دوباره برای اين كه توسط مامورها تشخيص داده نشه؛ خودش رو توی وسايل روزمره جا می‌داد.

كاخن كوبایی رو معمولا برای نواختن، بين پاها نگه می‌دارن و می‌شن و به اون‌هایی كه صدای زير دارن كوئنتو، اون‌هایی كه رنج صدایی متوسط دارن؛ ساليدور و بم‌ها تومبا گفته می‌شه و البته يه نمونه‌ی ديگه‌ هم به اسم باجو (bajo) وجود داره كه تنها نمونه‌ایه كه مثل پسرعموی پروییش نوازنده‌ روی اون می‌شينه.

كاخن باجو

تنها مدل از كاخن‌های كوباييه كه نوازنده روی ساز می‌شينه (مثل نمونه‌های پرویی)

توليد كمپانی: Latin Percussion يا LP

مدل: LP9900B

علاوه بر اين‌ها ميزان صدا و ملودی توی موسيقی رومبا خيلی مهم‌تر از يه نت باس است و هر كدوم از نوازنده‌ها كه يكی از اين ادوات رو می‌نوازن نقش خيلی مهمی‌توی صدای كلی‌ كه به دست مياد دارن. اين نقش‌ها چيزيه كه به اون‌ها اجازه می‌ده كه در كنار هم بشينن و صدای سازها با هم مخلوط بشه تا موسيقی رومبا رو به وجود بياره.

يكی ديگه از درام باكس‌‌هایی (box drum) كه به طور معمول می‌شه توی كوبا ديد؛ كاتای مستطيل شكل است. اين ساز تركيبی از يه وودبلاك (woodblock) بزرگ و يه باكس درامه كه با چوبك نواخته می‌شه. گرچه به نظر مياد كه اين ساز جدای از سنت پرو ساخته شده اما از همون نياز سرچشمه گرفته. نياز به اين كه به دليل ممنويت استفاده از ساز؛ اون‌ها می‌تونستن فقط هرچيزی كه دم دستشون هست رو به ساز تبديل كنن.

ما معمولا تمايل داريم جوری در مورد كاخن‌های كوبا، پرو و فلامنكو صحبت كنيم كه به نظر می‌رسه اون‌ها توی يه زمان و مكان تكامل پيدا كردن. اما بايد يادتون باشه كه كاخن فلامنكو، ساز جديدتريه. داستان اينجوری بود كه توی دهه‌ی 1970، پاكو دو لوسيا كه يه گيتاريست بود توط سفرش با استاد كاخن، كايترو سوتو مواجه می‌شه و اون به لوسيا يه كاخن می‌ده و وقتی اون به اسپانيا برمی‌گرده بقيه‌ی تاريخ اتفاق می‌افته. اون جا به سرعت تغييراتی درش می‌دن و با اضافه كردن چيزهایی مثل سيم و زنگ اون رو با شيوه‌ی موسيقی اسپانيایی تطبيق می‌دن. قبل از 1970 توی موسيقی فلامنكو ساز كوبه‌ای وجود نداشت و به عنوان مورد مشابه، ضربه‌های رقص پای رقصنده‌ها و دست زدن‌ها (كه با عنوان پالماس شناخته می‌شن) همچين نقشی رو داشتن و بعدها كاخن هم به عنوان يه ساز كوبه‌ای، به اون‌ها اضافه شد. پس وقتی می‌گيم كاخن فلامنكو منظورمون اونایی كه گوشه‌هاشون يه كم لق‌تره و سيم گيتار داخلشون دارن و معمولا يه پيچ دارن كه نوازنده توسط اون می‌تونه توی شل بودن يا نبودن سيم‌ها تغيير ايجاد كنه و دامنه‌ی صدایی بيشتری رو به دست بياره.

"راهنمای خريد كاخن"

اولين باری كه با كاخن مواجه شدين يا يكی از دوستاتون اون رو بهتون معرفی كرد رو يادتون مياد؟

يادتون مياد كه با خوتون فكر كردين" چه صدای خوبی داره و تازه می‌شه روش هم نشست!"

به نظر مياد اكثر مردم صدای كاخن رو واقعا دوست دارن، اما درامر‌ها رابطه‌ی خاصی با اين ساز برقرار می‌كنن. شايد دليلش اين باشه كه بعضی مدل‌ها واقعا داخلشون يه اسنير تعبيه شده يا بخاطر اين كه واقعا می‌شه اون رو به راحتی ‌به يه درام ست قابل حمل تبديل كرد. يا شايد هم به سادگی صرفا به اين دليل كه ساز كوبه‌ايه.

به هرحال چه شما يه درامر حرفه‌ای باشين كه می‌خواد با يه ساز جمع و جور‌تر و حداقل از دست دادن امكانات صدا روی صحنه اجرا كنه، يا يه تازه‌كار كه فقط كنجكاوه، كاخن بالاخره به يه شيوه‌ای شما رو مجذوب خودش می‌كنه و در همون حين سوالاتی رو هم به وجود مياره.

در نهايت مگه انتخاب يه جعبه‌ی چوبی چقدر می‌تونه سخت باشه؟! خب جواب اين سوال ممكنه شما رو شگفت ‌زده بكنه.

اين جا سعی می‌كنيم به جواب تمام سوالاتی كه موقع خريد كاخن ممكنه به ذهنتون برسه؛ بپردازيم.

كاخن چيه؟

خب اصالت پِرویی داره و می‌گن كه توسط برده‌های آفريقایی كه براشون اجرای‌ موسيقی رو ممنوع كرده بودن اختراع شده، چون مجبور بودن يه سازی داشته باشن كه زياد هم ساز نباشه، مثلا يه جعبه، يعنی اين طور به نظر برسه و بشه بعد ازش استفاده‌ی موسيقيایی كرد.

كاخن يه جعبه‌ی چوبيه كه از 4 قسمت اصلی تشكيل شده. شامل:

تپا: صفحه‌ای كه بهش ضربه زده می‌شه و از يه لايه‌ی نازك تخته سه لایی درست شده.

بدنه‌ی كاخن: يه چوب ضخيم‌تر كه برای‌بقيه‌ی جعبه استفاده شده.

سوراخ صدا (Soundhole)

اسنير: معمولا يه اسنير(snare) هم داخلشون هست؛ اما نه هميشه.

چوب اصلی‌ترين ماده‌‌ايه كه توی ساخت كاخن به كار می‌ره.

1. بدنه: برای كاخن ممكنه از يه چوب سخت (hard wood) يا تخته چند لایی (ply wood) استفاده بشه.

چوب سخت: اشاره داره به يه چوب يك تكه كه برای سخات ساز استفاده می‌شه.

تخته چند لایی: اشاره داره به چند لايه از چوب‌های مختلف كه به هم چسبونده شدن.

سمت راست، تصوير چوب سخت

سمت چپ، تصوير تخته چند لایی

ديدگاه كلی اينه كه چوب‌های محكم و ضخيم بهترين صداها رو توليد می‌كنن. چوب‌های نرم (مثل چوب كاج) به اون خوبی صدای بلندی نمی‌تونن توليد كنن و خيلی ضعيف‌تر هستن.

چهارتا از چوب‌هایی كه معمولا برای ساخت كاخن به‌كار می‌ره؛ ماهاگونی (Mahogany)، بلوط (Oak)، راش (Beech) و غان (Birch) هستن.

خب ممكنه جاهای ‌مختلف بخونين كه هر كدوم از اين چوب‌ها صدای متفاوتی توليد می‌كنن كه درباره‌ی يه ساز چوبی‌كاملا درسته. اما حقيقت اينه كه در مورد كاخن، خيلی‌سخته كه اين تفاوت صدا رو واقعا بشنوين و تنها چوبی كه واقعا می‌شه گفت صدایی كه توليد می‌كنه تفاوت قابل دركی با بقيه داره؛ چوب بلوط است. چون يكی از محكم‌ترين چوب‌هاییه كه می‌شه روی كره‌ی زمين پيدا كرد و در نتيجه‌ی اون، صدایی كه توليد می‌كنه؛ واقعا بلند‌تره.

پس تا زمانی كه كاخن شما از جنس يكی از اين چوب‌های‌ محكم و ضخيم‌ باشه؛ همه چی خوبه.

2. صفحه‌ی رویی يا تپا: صفحه‌ی جلوی ساز اسمش تپا ست و قسمت اصلی‌ای كه بهش ضربه زده می‌شه، است. تپا ممكنه كه جلا و صيقل داده شده باشه يا نه كه اين موضوع تاثير خاصی روی صدای ساز نداه و برای همين می‌تونين از اين جزئيات چشم ‌پوشی كنين.

ويژگی‌هایی از تپا كه می‌تونن روی‌ صدا تاثير بذارن؛ اين‌ها هستن:

چقدر نسب به بدنه لَقه: هرچی تپا لق‌تر باشه، اسلپ‌ها؟ صدای بلندتری ايجاد می‌كنن.

لايه‌هایی كه صفحه‌ی سازنده‌ی تپا رو تشكيل دادن، ضخامت‌شون چقدره و چندتا هستن: هرچی كه لايه‌ها نازك‌تر باشن و تعدادشون بيشتر باشه؛ صدایی كه توليد می‌كنن مواج‌تر و پر چين و شكن‌تره

ماده‌ای كه تپا ازش ساخته شده: تپا معمولا از چنس چوب ساخته می‌شه؛ اما بعضی اوقات هم اون رو از جنس‌های ديگه‌ای، مثل فايبرگلاس (fiberglass) يا فيبر كربن (carbon fiber) می‌سازن.

تپاهای ‌فايبرگلاس يا فيبر كربن، طول عمر بيشتری دارن و مقاوم‌تر هستن و همين طور صدای‌ بلندتری هم توليد می‌كنند؛ اما از طرف ديگه مشكلشون هم اينه كه، هم وزن بيشتری دارن و هم گرون‌تر هستن.

سمت راست؛ كاخن قرمز رنگ كه تپای اون از جنس فايبرگلاس ساخته شده.

سمت چپ؛ كاخنی كه سوراخ صدای اون در صفحه‌ی كناری قرار داره و تپای اون از جنس چوب ساخته شده.

3. اسنير: دو نوع اسنير برای ‌سه مدل مختلف كاخن وجود داره:

كاخن پِرویی: اين مدل اصلا اسنير نداره. به همون شكل نسخه‌ی اصلی ساز كاخنه و فقط يه جعبه‌ی چوبيه.

كاخن فلامنكو: توی‌اين مدل از سيم‌های‌گيتار به عنوان اسنير استفاده می‌شه.

كاخن اسنير: برای‌اين مدل سازنده‌ها واقعا از اسنير درام (drum snares) استفاده می‌كنن.

به ترتيب از سمت چپ

كاخن اول؛ كاخن پرویی و بدون اسنير

كاخن دوم؛ نمونه‌ی كاخن فلامنكو با سيم يا تار گيتار

و سوم؛ كاخن اسنير با اسنير يا سيم درام

هر كدوم از مدل‌ها صدای‌ ويژه و منحصر به‌فرد خودشون رو دارن كه به هر كدوم جداگانه می‌پردازيم:

كاخن پرویی: چيزی كه ما امروزه به اسم كاخن پرویی می‌شناسيم؛ در واقع مدل اصلي كاخن استكه اسنير نداشته و فقط يه جعبه‌ی چوبی بوده. اون‌ها معمولا از چوب سخت ساخته می‌شن و اساسا يه درام‌ باكس چوبی با سوراخ صدا هستن.

صدای‌ كاخن‌های پرویی معمولا به اندازه‌ی مدل‌هایی كه اسنير دارن، غنی‌ نيست و ديدن آنسامبل كاخن‌های‌ پرویی اصلا عجيب نيست. در واقع، در حالی كه كاخن‌های‌اسنير دار، صدای‌اون قدر وسيعی دارن تا بتونن با گيتار يا حتی يه گروه بزرگ همراهی‌كنن؛ كاخن‌هایی پرویی وقتی‌كه با هم هم‌نوازی دارن؛ صدای‌بهتری ايجاد می‌كنن.

به هر صورت، اگه شما دنبال يه ساز اصيل می‌گردين؛ اين چيزيه كه بايد سراغش برين.

كاخن‌هایی پرویی نسبت‌ به مدلهای‌ديگه محبوبيت كمتری دارن و به همين دليل هم تهيه كردنشون سخت‌تره؛ چون فقط چند تا برند تخصصی لاتين، اون‌ها رو هنوز هم توليد می‌كنن.

اما اگه اين صداییه كه شما می‌پسندين؛ ديدن اين مدل‌ها می‌تونه براتون جالب باشه.

كاخن كلاسيك پرویی

A Tempo Percussion Peruvian Classic

كاخن پرویی بدون اسنير

Gon Bops Alex Acuna Special Edition

خب، حالا اگه شما دنبال يه كاخن هستين كه صدای‌ معمول اسلپ رو توليد كنه؛ بايد سراغ يكی از مدل‌هایی كه اسنير دارن برين.

كاخن فلامنكو: كاخن‌های‌فلامنكو شهرت خودشون رو به واسطه‌ی‌ پاكو دو لوكا (Paco de Lucia) كه احتمالا مشهورترين نوازنده‌ی گيتار فلامنكو در تمام تاريخه؛ به دست آوردن.

پاكو دو لوكا، توی سال 1970 يه تور موسيقی توی كشور پرو داشت و اون جا بهش يه كاخن هديه می‌شه و به نظرش میاد كه اين ساز با موسيقی‌فلامنكو هم‌خونی داره. بعد به كاخن پرویی، سيم گيتار اضافه شد تا صداش يه بافت ويژه‌ای به دست بياره كه برای‌موسيقی‌ فلامنكو مناسب‌تر باشه و اين جوری بود كه كاخن فلامنكو، متولد شد. كاخن فلامنكو سه تا ويژگی مهم داره:

سيم‌های‌گيتار كه پشت تپا كشيده شدن و يه صدای شبيه به جلز و ولز ايجاد می‌كنن.

صدای ‌تيز و دقيقی دارن

نسبت به تمام نمونه‌های ديگه كاخن اجازه‌ی اجرای‌فنی‌تری رو به نوازنده می‌دن (هم از نظر سرعت و هم از نظر كنترل)

توی اين تصويرهای اسنيرهای كاخن فلامنكو كه همون سيم‌های گيتار هستن رو می‌بينين.

بالا سمت راست؛ تصوير كاخن با سيم و زنگلوله در داخلش

بالا سمت چپ؛ شيوه‌ی كشيدن سيم‌ها به شكل اريب توی كاخن فلامنكو رو نشون داده.

و توی‌تصوير پايين می‌بينيم كه سيم‌ها توی دو تا دسته‌ی چهارتایی كه دو طرف سوراخ صدا قرار گرفتن؛ به شيوه‌ی صاف كشيده شدن.

درسته كه توی تصوير چند مدل از نحوه‌ی كشيدن سيم‌ها توی‌كاخن نشون داده شده؛ اما در واقع شيوه‌های متنوع خيلی ‌زيادی ‌برای‌كشيدن سيم‌ها وجود داره. شايد بشه گفت مناسب‌ترين شيوه، كشيدن سيم‌ها به صورت اريبه. به اين دليل كه نوازنده با ضربه زدن به هر جای تپا ويبراسيون رو توليد نكنه.

در واقع اتفاقی كه افتاده اينه كه نوازنده‌های كاخن بعد از يه مدت به خاطر اين مشكل كه به هر جایی از تپا كه ضربه می‌زدن ويبراسيون سيم‌ها رو داشتن و اين براشون ايده‌آل نبود؛ شكايت داشتن و يه سری از كمپانی‌ها تصميم گرفتن كه سيم‌ها رو به صورت اريب داخل ساز نصب كنن تا اين‌جوری فقط زمانی‌كه نوازنده به گوشه‌های بالا ضربه بزنه سيم‌ها ويبراسيون داشته باشن و قسمت باس می‌تونه صدایی بدون وز وز توليد كنه كه باعث می‌شه صدا‌ی توليد شده تميزتر و عميق‌تر باشه.

اين چند مدل كاخن فلامنكو رو ببينين.

كاخن فلامنكو

توليد كمپانی منيل

مدل: Meinl Makah Burl

كاخن فلامنكو

توليد كمپانی: فيستا (Fiesta)

مدل: Gon Bops Fiesta w/bells

توی ساخت اين مدل هم از سيم گيتار و هم از زنگوله استفاده شده.

جنس: چوب ماهاگونی

كاخن اسنير: اين نوع كاخن‌ها به طور معمول صدای‌ بيشتری نسبت به دو مدل ديگه توليد می‌كنن و به همين دليل به نوازنده اين اجازه رو نمی دن كه از نظر تكنيكی مانور زيادی داشته باشه، بر خلاف كاخن‌های فلامنكو. كاخن‌های اسنير پنج تا ويژگی مهم دارن:

توی اون‌ها دقيقا همون نوع اسنير رو پيدا می كنين كه توی ‌اسنير درام به‌ كار میره.

تطبیق پذيری بيشتری‌دارن؛ يعنی ‌اين كه شما می‌تونين، اسنيرها رو از كار بندازين.

هرچی سيم‌های ‌بيشتری داشته باشن، صدای ‌وزوز بيشتری هم توليد می‌كنن.

صدای ‌اون‌ها به اندازه‌ی ‌صدای كاخن‌های فلامنكو، زير نيست.

برای همراهی با درام‌كيت عالی هستن.

داخل يه كاخن اسنير

سيم‌های اسنير رو می‌بينين كه توی دوتا دسته،

دو سمت سوراخ صدا و پشت تپا قرار گرفتن.

هر توليد كننده‌ای تعداد خاص خودش رو برای اسنيرها داره. اما چيزی كه معمول‌تره و بيشتر می‌بينين؛ دو تا ست اسنير است كه هركدوم از اون‌ها از تعداد زيادی‌سيم ساخته شدن. دقيقا مثل اون چيزی كه توی عكس بالا میبينين.

اگه شما می‌خواين كه همون صدای‌اسلپ اسنير توی‌ درام‌ست رو با كاخن داشته باشين؛ اين گزينه‌ايه كه بايد سراغش برين.

چندتا كاخن اسنير كه ممكنه انتخاب شما باشن:

كاخن اسنير

توليد كمپانی مينل

مدل: Meinl Jumbo Bass

كاخن اسنير

توليد كمپانی: LP

مدل: Aspire Accents

اين كاخن سه‌تا ست اسنير داره.

تنظيم كردن:

به لطف دكمه يا پدال تنظيم، ما می‌تونيم سيستم پاسخ‌دهی اسنير رو تغيير بديم. با شل يا سفت كردنش به راحتی سيم‌ها يا تارها يا براش‌های اسنير هم تغيير حالت می‌دن و صدا به نسبت اون تغيير می‌كنه و حتی می‌تونين كامل اسنير ها رو از كار بندازين.

دو مدل كاخن كه قابل تنظيم هستن.

سمت راست كاخن LP كه برای تنظيم چيزی شبيه به دستگيره داره.

سمت چپ كاخن Meinl كه برای تنظيم پدال داره.

اين چند مدل قابل تنظيم اند:

كاخن فلامنكو

توليد كمپانی مينل

مدل: Meinl String Cajon

قابل تنظيم

كاخن اسنير

توليد كمپانی مينل

مدل: Ergo-Shape Pedal Snare

قابل تنظيم (با پدال)

4. جای سوراخ صدا: جایی كه سوراخ صدا قرار گرفته هم روی صدایی كه كاخن توليد می‌كنه تاثير داره. معمولا روی تخته‌ی پشتی قرار داده می‌شه و دليلش هم ساده است؛ چون اين سريع‌ترين راه برای خارج شدن صدا از سازه. البته مواردی هم ، هر چند كم، وجود دارن كه توی‌اون‌ها سوراخ صدا، روی يكی از تخته‌های طرفين قرار گرفته. در كل سوراخ صدای كاخن می‌تونه، توی سه تا موقعيت مختلف قرار بگيره و هر كدوم هم يه تاثيری روی صداش داره:

روی تخته پشت و وسط: صدای بلندتر اما ساستين كمتر

تخته پشت، غير از وسط: ولوم صدا كمتر اما صدا ساستين و عميق بيشتری پيدا می‌كنه

طرفين: اين مورد برای تجهيزات اجرای زنده توی اجراهای كوچك (در صورتی كه به كاخن ميكروفن وصل نشده باشه) مناسبه

ديگر كاخن‌ها

امروزه، شما همه جور كاخنی می‌تونين پيدا كنين و برندهای مختلف هم هر روز چيزهای جديدی اختراع می‌كنن تا يه ساز همه كاره ‌و تطبيق‌پذيرتر توليد كنن.

اين جا از نمونه‌های پر كابردتر و شناخته شده‌تر چند تا مثال می‌زنيم:

کاخن اكرليك: كاخن‌هایی كه از جنس اكرليك (Acrylic) ساخته می‌شن؛ به عنوان كاخن‌هایی كه بيشترين طول عمر رو دارن، شناخته می‌شن. با اختلاف زساد، می‌شه گفت تنها كمپانی كه كاخن‌های آكرليك مناسبی توليد می‌كنه؛ تايكون (Tycoon) است كه البته همچنان، تپا رو از جنس چوب می‌َسازن. اين نمونه كاخن‌ها صدای مواج و شفاف‌تری دارن كه برای بعضی موقعيت‌ها مثل، اجراهای زنده، می‌تونه خيلی مناسب باشه.

البته اين‌ها كاخن‌های خيلی گرونی هستن؛ اما اگه شما از صداشون لذت می‌برين و می‌تونين اين مقدار برای خريدشون هزينه كنين؛ پس حتما برين سراغشون. چون اون‌ها واقعا صدای خيلی خوبی دارن.

كاخن شلاگورك اجايل دوال (Schlagwerk Agile Dual): اگه نمی‌تونين بين كاخن پرویی و كاخن اسنير يكی رو انتخاب كنين؛ به اين كاخن‌ها يه نگاه بندازين. سوراخ صدای اين نمونه كاخن‌ها روی يكی از سطح‌های كناري‌شون قرار داره، بر خلاف اكثر كاخن‌ها كه سوراخ صداشون روی سطح پشتی قرار داره، كه اين امكان رو به شما می‌ده تا هم روی سطح جلویی و هم سطح پشتی بنوازين. يه سطح اسنير داره و صدای كاخن اسنير رو توليد می‌كنه و سطح ديگه اسنير نداره و صداط كاخن پرویی رو می‌تونين با اون توليد كنين. البته شما می‌تونين؛ اسنير رو جدا كنين و به سطح ديگه وصلش كنين كه اين جوری در واقع گستره‌ی صدایی ساز رو هم تغيير می‌دين. اگه انتخابتون اين مدل باشه ، انگار دو تا ساز رو توی يه دونه ساز دارين.